Inmiddels wonen de gezinnen in een gemeentelijke opvang. Alona is de eerste die vertrekt uit de pastorie, samen met zoon Maksim, teckel Messi en kat Baloe. Ze verhuist naar de Kohnstammlaan in Heemstede waar acht containerwoningen zijn gebouwd.

Toevallig worden die allemaal bewoond door mensen uit Kharkiv. ,,Het is fijn, want we hebben het gezellig met z’n allen, maar we hebben ook privacy. Er is niemand die iets zegt over het geblaf van Messi”, zegt Alona. Ze doelt op de vorige buurman die regelmatig klaagde over geluidsoverlast.

(Tekst gaat door onder de foto)

De containerwoning is niet groot, maar voldoet. Al snel wordt het een stukje voller, want Alona’s man Roman is naar Nederland gekomen. Voor mannen tussen de 18 en 60 jaar geldt een verbod om het land te verlaten. Vanwege zijn gezondheid heeft Roman Oekraïne toch kunnen ontvluchten.

Op de dag dat hij op Schiphol zal aankomen, is Alona gespannen. Ze hoopt dat de douane op de luchthaven van Kyiv hem zonder problemen zal laten gaan. Zodra ze een bericht krijgt dat hij in het vliegtuig zit, ontspant ze. Om meteen daarna weer in de zenuwen te schieten: ,,Hoe zal het zijn? We hebben elkaar zo lang niet gezien.”

In de aankomsthal heeft ze één oog op de uitgang en een ander oog op haar telefoon. De appjes stromen binnen, van de vriendinnen die willen weten of Roman al is gearriveerd.

(Tekst gaat door onder de foto)

Tatiana’s man Igor heeft al eerder de kans gekregen om weg te gaan uit Oekraïne. Met hun twee kinderen Andrey en Mark wonen ze op de riviercruiseboot Aurora die in het Spaarne in Haarlem ligt. Tatiana is enthousiast: ,,Het is alsof we op vakantie zijn. Er wordt iedere dag voor ons gekookt, en de was wordt gedaan. Het schip is prachtig.”

(Tekst gaat door onder de foto)

In de hal hangt inderdaad een mooie goudkleurige kroonluchter, er is een bibliotheek en een lounge met ruime fauteuils. Maar er zijn ook dingen die verraden dat het geen gewoon cruiseschip is. Op het luxe tapijt is plastic geplakt om extra slijtage te voorkomen. Bij de receptie zit een bewaker die erop let dat er geen ongenode gasten binnenkomen.

Medewerkers van het Leger des Heils en stichting Ontmoeting hebben de dagelijkse leiding over het schip. Ze zijn aanwezig in de lobby om bewoners te helpen met vragen en problemen.

De familie heeft twee hutten gekregen. Tatiana slaapt met Mark op een kamer, en Andrey deelt een hut met zijn vader. Igor gaat iedere ochtend naar zijn werk bij de Vomar. Andrey stapt om 8 uur op de fiets naar de Internationale Schakelklas, de school voor kinderen die korter dan een jaar in Nederland zijn.

Andrey zit in de klas bij Maksim. Ook daar is de oorlog nooit ver weg. Tatiana vertelt: ,,In de klas zitten kinderen uit heel Oekraïne. De lessen zijn in het Nederlands, maar onderling spreken de kinderen hun eigen taal. In onze regio is dat Russisch, maar meer naar het westen spreken ze alleen Oekraïens. Dat gaf in het begin wel spanningen, omdat sommigen zeggen dat Russisch de taal van de vijand is. Maar Russisch is ook de taal waar we mee zijn opgegroeid, het is onze moedertaal.”

(Tekst gaat door onder de foto)

Terwijl Igor aan het werk is en Andrey op school, is Tatiana met Mark thuis op het schip. Tatiana: ,,Mark is pas drie. Ik vind het belangrijk om bij hem te zijn.” In de hut kijkt Mark Oekraïense kindertelevisie of speelt hij met zijn autootjes. De eerste maanden in Nederland was hij erg schrikachtig als hij een vliegtuig hoorde, maar dat is nu gelukkig over.

Na de lunch in het restaurant van de Aurora gaan ze samen naar een speeltuin of naar de stad. Af en toe gaan ze samen naar Rasom voor een gratis kop koffie of om te kijken naar de weggeefhoek met kleding. Rasom is een initiatief gerund voor en door Oekraïners, in de kelder van de voormalige V&D. Maar regelmatig neemt Tatiana ook de bus naar Alona en Diana in Heemstede.

(Tekst gaat door onder de foto)

Diana, haar zoon Danya en haar moeder Olga wonen met z’n drieën in de Princehof, een voormalig buurthuis in het zuiden van Heemstede. Ze delen één kamer. Er staan twee stapelbedden, twee fauteuils, een tafel en drie kledingkasten. De kamer was al ingericht, maar Diana heeft bij de kringloopwinkel extra kasten gekocht om hun kleding netjes op te kunnen bergen. Het is krap, maar in Kharkiv woonden ze ook samen in één appartement.

Als Olga en Danya ’s avonds rond een uur of acht gaan slapen, gaat Diana naar de gemeenschappelijke woonruimte. Het pand wordt namelijk gedeeld met nog drie andere families. In de keuken kookt Diana borsjt, terwijl huisgenoot Katja voor haar eigen familie in de pannen roert. Op de koelkast hangt de corveelijst wie wat wanneer moet schoonmaken. Iedereen houdt zich eraan, het pand is smetteloos schoon.

Diana: ,,Het is hier fijn. Danya heeft kinderen om mee te spelen. De andere families zijn aardig, en we hebben de ruimte. Het enige nadeel is dat het wel verder reizen is in vergelijking met de pastorie.” Iedere ochtend om kwart over zeven loopt Diana met Danya naar de bushalte. Twee bussen later zet ze hem af bij school, en gaat dan snel door naar haar werk. ’s Middags haalt ze hem weer van school. Olga: ,,Danya spreekt steeds beter Nederlands. Vandaag had hij in de bus een gesprek met de buschauffeur.” Olga spreekt zelf Russisch en een klein beetje Duits.

Thuis in de Princehof haalt Danya een stapel tekeningen uit zijn tas. Hij wijst aan wat hij heeft getekend: ,,Dat is een Russische raket, en dat is een Oekraïense tank die schiet. En daar is papa die de vlag van Oekraïne vasthoudt.” Er is ook een gebouw te zien met de Nederlandse en de Oekraïense vlag. Misschien is het de Princehof? Maar Danya heeft geen tijd meer, want hij wordt geroepen door een huisgenootje om te spelen.

Na een jaar oorlog zeggen de drie vriendinnen dat ze hun leven in Nederland een beetje vorm hebben gegeven. Ze zijn opgewekt en positief, maar ver in de toekomst kijken, lukt niet. ,,We leven met de dag”, zegt Tatiana. ,,Plannen maken is moeilijk, maar ik ben blij dat we veilig zijn. Dat is het belangrijkste.”

De telefoon is hun levenslijn die het nieuwe leven hier met het oude leven in Kharkiv verbindt. Op berichtenapp Telegram volgen ze de berichten over hun stad. Ingestorte gebouwen, beelden van lichamen die tussen de brokstukken zijn gevonden. Diana geeft een gezicht aan een van de slachtoffers. Ze laat een foto zien van Danya’s karateleraar: ,,Hij leeft niet meer, omgekomen door een raket.” Kharkiv is veranderd, appen vrienden die zijn gebleven. De miljoenenstad die nooit leek te slapen is nu ‘s avonds helemaal donker.

Tatiana belt dagelijks met haar moeder, al lukt dat door stroomstoringen niet altijd. ,,Ik mis haar enorm, en mijn moeder mist mij en de kleinkinderen ook heel erg. Maar zij is ook blij dat wij hier veilig zijn, en ik ben blij dat ik ze kan steunen met het geld dat we hier verdienen.”

Lees ook: Van Kharkiv naar Heemstede: voor deze groep vrouwen en hun gezinnen is alles anders sinds de oorlog in hun thuisland Oekraïne

Volg de verhalen van Diana, Alona en Tatiana op Instagram @fromkharkivtoheemstede of op www.fromkharkivtoheemstede.nl

Deze publicatie is tot stand gekomen met steun van het Haarlems Mediafonds