„In de afgelopen twee weken hebben we twee keer een leerling betrapt die in school aan het vapen was”, zegt Eugene Kramer, directeur-bestuurder van middelbare school RSG Enkhuizen.

Populair

Hij maakt zich grote zorgen over het toenemend aantal vapende jongeren op zijn school. „Er staan steeds meer groepjes buiten het schoolterrein. Daar hebben wij er natuurlijk niks over te zeggen. Maar bij jongeren tussen de 12 en 18 jaar lijkt me dit een uiterst kwalijke zaak.”

In heel Nederland zijn vapes het afgelopen jaar razend populair geworden. Experts trokken aan de bel, want er kleven, net als bij het roken van gewone sigaretten, gezondheidsrisico’s aan. „Het wordt steeds duidelijker dat e-sigaretten, en met name de populaire wegwerp-vapes, schadelijker zijn dan eerst werd gedacht”, zegt Esther Croes, arts-onderzoeker bij het Trimbos Instituut.

De vapes zijn gevuld met een vloeistof waar nicotine in zit. Croes: „Naast dat het zeer verslavend is, is nicotine schadelijk voor jongeren omdat het de hersenen kan aantasten. Bovendien zijn e-sigaretten een opstapje voor het roken van gewone sigaretten.”

Laagdrempelig

Op het Horizon college in Hoorn wordt tijdens de workshop ’Wasted’ voorlichting gegeven over de gezondheidsrisico’s van vapen. „Dan krijgen we te horen van studenten dat ze die vapes er zo leuk uit vinden zien, met al die kleurtjes”, zegt Erica Krijgsman, de persvoorlichter van de school. „Of ze zeggen: ’Ik rook niet, ik vape’.”

Juist de kleurtjes en zoete smaakjes maken het laagdrempelig voor jongeren, meent Croes. „Het is hip. Als er iemand in een groep begint met vapen, zie je dat de rest volgt.”

Ze noemt de trend van vapende jongeren ’het gevolg van immoreel gedrag van de tabaksindustrie die een nieuwe groep verslaafden wil hebben’. „De tabaksindustrie heeft er alles aan gedaan om jongeren te bereiken. Influencers maken er reclame voor, en ook de namen van die vapes zijn getarget op jongeren. ’Juicy Mango’, ’Dragon Vape’ en ’Banana Ice’. Als je dat op een pakje ziet staan denk je: goh, leuk. Dat ga ik ook proberen.”

Doodsteek

Om het vape gebruik terug te dringen, gaan de zoete varianten volgend jaar in de ban en mogen enkel nog e-sigaretten die naar tabak smaken verkocht worden. De eigenaar van een vape-winkel in Hoorn, wiens naam bij de krant bekend is, noemt het verbod ’een doodsteek’. „Er blijft niks over van mijn assortiment. Er zal in Nederland wel een faillissementsgolf van vape-winkels aankomen.”

„Die wegwerp-vapes zijn een vloek, omdat jongeren zich hiermee inlaten”, zegt hij. „Maar er komen ook mensen in mijn winkel die e-sigaretten gebruiken als alternatief voor tabak, zij gaan door zo’n verbod massaal weer roken.” Dat stelt ook belangenorganisaties Esigbond (ondernemers in e-sigaretten), die verwacht dat de meeste gebruikers van e-sigaretten de e-sigaret juist als manier om van het roken af te komen.

Onzin, meent Croes. „E-sigaretten zijn zo doorontwikkeld dat ze nu een grote aantrekkingskracht hebben op kinderen. Het is voor veel rokers niet zo’n ideale methode als de e-sigaretverkopers beweren. Uit onderzoek is gebleken dat maar 1,4 procent van de volwassen Nederlanders vapet. Als het zo’n fantastische manier was om te stoppen met roken was het al lang door rokers omarmd.”