Promotie en degradatie in het amateurvoetbal, hoe werkt dat ook alweer? Zeven vragen en antwoorden
Vreugde in de nacompetitie.© Archieffoto Orange Pictures
Na twee afgebroken coronaseizoenen kunnen voetbalclubs dit jaar eindelijk weer normaal promoveren - en degraderen. De competitie loopt op zijn eind, de nacompetitietickets worden verdeeld. Wat zijn ook alweer de regels? En hoe groot is de invloed van de overstap van zondagteams naar de zaterdag?
1 Steeds meer clubs stappen tegenwoordig over van zondag naar zaterdag. Gaat dat goed?
Nou, er ontstaat wel een scheefgroei. Komend seizoen stappen er 53 clubs landelijk ’horizontaal’ over, waarvan dertig in district West 2 en acht in West 1. Dat is nieuw en betekent dat ze overstappen naar dezelfde klasse, dus een zondagse tweedeklasser komt in de zaterdag tweede klasse terecht. Dat moesten clubs al vroeg in het seizoen aangeven. Sindsdien meldden zich nog meer overstappers bij de KNVB. Die moeten in de laagste klasse instromen. De voetbalbond laat weten niet in beeld te hebben hoeveel dat er zijn, omdat nog niet alle clubs met dit plan zich al officieel hebben gemeld. De bond gaat uit van ’een handjevol’ in de West-districten.
2 Proppen dus op de zaterdag, en gaten op de zondag?
Daar lijkt het wel op, het is voor iedereen vrij onoverzichtelijk. De KNVB wil een stokje voor te grote scheefgroei steken met een nieuw plan, ’brede aanpak voetbalpiramide’. Daarmee moet de reisafstand beperkt worden (geldt vooral voor de lagere klasses) en het niveau gelijkwaardiger (in de hogere regionen). De bond neemt een paar jaar de tijd om de boel op orde te brengen. Belangrijkste veranderingen: de derde divisie, vierde divisie (zo gaat de hoofdklasse heten) en eerste klasse worden gemengde competities. Dat betekent dat zaterdag- en zondagelftallen bij elkaar in de poule kunnen worden ingedeeld. Tweede klasse en lager blijft dat (voorlopig) gescheiden. Er komen minder poules in de eerste, tweede en derde klasse. En meer daaronder. De vierde en vijfde klasse worden ’variabel’, dit betekent dat het aantal teams per poule kan variëren.
3 Minder hogere poules, meer lagere. Dat klinkt als weinig promotiekansen en veel degradaties?
Er komt inderdaad versterkte degradatie, maar nu nog niet. Dat gaat gespreid gebeuren over de seizoenen 2022/23 en 23/24, zodat in 24/25 de hele nieuwe opzet staat. Nu zijn er nog de reguliere directe degradaties (één of twee teams per poule, dat verschilt hier en daar per niveau en district) en promotie (de kampioenen). Vanuit elke poule gaan ook gewoon twee laagvliegers en drie periodekampioenen de nacompetitie in. Uitzondering is de vierde klasse zaterdag: omdat volgend seizoen de vijfde klasse op die dag terugkeert, degraderen de onderste vier vierdeklassers rechtstreeks.
4 Wordt het met al die overstappers geen rommeltje?
Daar lijkt het wel op, voordat de ’brede aanpak’ ingaat. Die overigens in juni eerst nog officieel goedgekeurd moet worden. De KNVB is van plan om komend seizoen de poules variabel in te delen, daar is dat woord weer. Misschien zal er straks hier en daar een poule vervallen of extra poule bij komen op een bepaald niveau. Ook van het standaard aantal van 14 teams in een poule kan worden afgeweken.
5 Wat zijn de gevolgen voor de aanstaande nacompetitie?
Die zijn er niet, stelt de KNVB. De nacompetities na dit reguliere seizoen worden gewoon afgewerkt, al zie je wel verschillen op de zaterdag en zondag. In West 2, waar de zondag al behoorlijk uitgedund is, gaan bijvoorbeeld tien teams op zondag de strijd aan om vijf plekken in de tweede klasse. Op zaterdag zijn dat 35 teams voor vier plaatsen. In West 1 is een klasse lager hetzelfde aan de hand: 23 zondagelftallen gaan strijden om elf plaatsen in de derde klasse, terwijl dat er op zaterdag 35 zijn voor vier plekken. Op de andere niveaus is het redelijk gelijk wat betreft promotie-/degradatiekansen op zaterdag en zondag.
6 En wat gebeurt er met de overstappers van zondag naar zaterdag die kampioen worden, degraderen of nacompetitie moeten spelen?
De horizontale overstap wordt pas van kracht als alles gespeeld is. Promotie en degradatie neem je mee naar de nieuwe speeldag. Dus: een zondag-derdeklasser die promotie afdwingt, speelt na de zomer in de tweede klasse op zaterdag. Of bij degradatie: in de vierde klasse. Uitzondering zijn ploegen bovenin de eerste klasse, er is geen ’horizontale promotie’ naar de hoofdklasse op zaterdag. Komt zo’n team in de nacompetitie om promotie terecht, dan speelt het die niet. De hoogste club op de ranglijst zonder periodetitel neemt dan die plek in. Wordt een ’overstapper’ kampioen in de eerste klasse zondag, dan promoveert de nummer twee rechtstreeks.
7 Het is allemaal niet eenvoudig! Maar zijn we er nu dan wat betreft de ontknoping van het seizoen?
Nee, er is nog wel een belangrijke regel: er zijn geen beslissingswedstrijden om kampioenschap en/of degradatie. Eindigen twee teams gelijk, dan geldt het doelsaldo. Is ook dat gelijk, dan telt het aantal zelf gescoorde doelpunten. Is óók dat gelijk, dan wordt gekeken naar onderling resultaat. En als er dán nog geen verschil is… dan toch een beslissingswedstrijd.