Schouten vermorzelde de concurrentie. De 29-jarige Andijkse triomfeerde in 3.56,93 minuten, een olympisch record. De Italiaanse Francesca Lollobrigida, haar directe tegenstandster, kwam met 3.58,06 nog het dichtst bij haar in de buurt. De Canadese Isabelle Weidemann completeerde met 3.58,64 het podium. Titelverdedigster Carlijn Achtereekte die al in haar race met de Japanse Miho Takagi werd onttroond, kwam niet verder dan plek zeven (4.02,21). Regerend wereldkampioene Antoinette de Jong stelde teleur met een achtste positie (4.02,37).

Het contrast kan haast niet groter: eind 2017 zag haar wereld er heel anders uit. Het olympisch kwalificatietoernooi was uitgelopen op een sof. Op geen enkele afstand wist Schouten plaatsing af te dwingen. Dat terwijl de vooruitzichten weer gunstig hadden geleken.

Schuldgevoel

Ze brak. Aan de telefoon met haar vier jaar oudere zus Cathérine barstte Irene Schouten in huilen uit. Ze vond dat ze gefaald had. Het schuldgevoel knaagde. Dat had deels te maken met de rampspoed die het gezin een jaar eerder had getroffen: moeder Jolanda kreeg in november 2016 op 55-jarige leeftijd een zware hersenbloeding, iets waar ze niet van zou herstellen. Aan de mantelzorg die dit met zich meebracht, had Schouten zich grotendeels mogen onttrekken. Het voelde als een verplichting om die geboden ruimte met topprestaties terug te betalen.

Het toebedeelde startbewijs voor de massastart nam het verdriet niet weg, het olympisch brons in Pyeongchang was louter een pleister op de wond voor de wereldkampioene op dat onderdeel in 2015. Een lichtpuntje in de duisternis weliswaar, maar onvoldoende om te ontsnappen aan de donkerte.

Lees ook: Familie van Irene Schouten over de weg die zij aflegde: ’Het fundament viel weg, ze zocht een nieuw houvast’

De ware ambitie lag immers op de stayerafstanden. En daarop figureerde Schouten, het WK-brons op de 5.000 meter in 2016 uitgezonderd. Een gewetensvraag drong zich op: wil ik zo blijven sukkelen?

Ze gaf niet op en zette door, haar handelsmerk. En plots, in het afgelopen seizoen, viel alles op zijn plek. Nederlandse titels werden opgevolgd door zilver bij het EK allround en medailles bij het WK afstanden (goud op de vijf kilometer meter en ploegachtervolging, brons op de 3.000 meter en massastart).

Kentering

Die kentering kan worden verklaard door de komst in 2019 van Arjan Samplonius als extra trainer naast Jillert Anema bij Team Zaanlander: met zijn timmermansoog verfijnde Samplonius de techniek van Schouten, waardoor ze haar kracht veel beter kan benutten. Ook leerde ze te doseren in trainingsvolume- en intensiteit en wat meer op haar intuïtie af te gaan, adviezen die ze in het verleden te vaak in de wind sloeg.

De machtsgreep op de drie kilometer is mogelijk pas het begin van een langgerekte zegetocht. In Peking komt Schouten de komende twee weken eveneens in actie op de 5.000 meter, ploegachtervolging en massastart. Ook dan behoort ze tot de topfavorieten.