De twee lezingen zijn een initiatief van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen en Teylers Museum. Het doel is de kennis van beide instituten te delen met een breed publiek.

De keus voor het thema de Verlichting houdt verband met de opening van het (gerestaureerde) woonhuis van Pieter Teyler, de grondlegger van het gelijknamige natuurhistorische museum in Haarlem.

De Verlichting is een stroming die samenviel met de achttiende eeuw toen het zelfbewustzijn van burgers en het wetenschappelijk onderzoek opkwamen.

(Tekst loopt door onder de foto)

De Amerikaan Jonathan Israel spreekt over ’De Verlichting en de geboorte van het museum’. Hij stipt aan dat kunstcollecties ooit werden bewaard in vorstenhuizen. Het fenomeen museum bestond nog niet. Musea kwamen op in de ’Eeuw van de Rede’.

De titel van de bijdrage van Beatrice de Graaf is ’Moeder, organisme of machine? Van vorstenstaat naar eenheidsmachine – de staat in beeld in het tijdperk van revoluties’. Volgens De Graaf heeft de Verlichting ons veel gebracht. Vorsten en regenten deden een stap terug. Daarvoor in de plaats kwamen eenheidsstaten zoals we die nu kennen. De Graaf geeft antwoord op de vraag wat de burger merkte van die veranderingen.

De Spaarnelezing begint om 15.30 uur. De livestream is te volgen via de website van de Koninklijke Hollandse Maatschappij der Wetenschappen.