Theaterrecensie: ‘De dokter’ vooral intellectueel steekspel

Scene uit ’De dokter’.© Foto Dim Balsem

Sonja de Jong

Het is te veel. Waar Arthur Schnitzler in 1912 zijn ‘Professor Bernhardi’ toespitste op de conflicten joods versus katholiek en wetenschap versus religie, haalt regisseur Robert Icke in zijn zeer vrije bewerking van het stuk als ‘De dokter’ alle denkbare vormen van discriminatie uit de kast: man-vrouw, zwart-wit, hetero-homo, religieus-atheïst.

En ook, ja, joods versus christelijk. Het levert een voorstelling op die zeker mooie momenten biedt, maar als geheel toch teveel blijft steken in een intellectueel steekspel.

De joodse professor Bernhardi van Schnitzel wordt bij Icke de vrouwelijke arts Ruth Wolff, joods van geboorte, maar niet praktizerend. In haar ziekenhuis ligt een jong meisje op sterven als gevolg van een zelf uitgevoerde abortus. Dan meldt zich een priester die het meisje de laatste sacramenten wil toedienen. Wolff weigert hem bij haar toe te laten omdat het haar patiënte in haar laatste, door medicijnen versluierde momenten in paniek zou kunnen brengen. Er ontstaat een felle discussie tussen Wolff en de priester.

Vrijwel meteen belandt de kwestie op social media, wordt een petitie opgezet om Wolff te ontslaan, kiezen sommige artsen haar kant en andere die van de priester.

Twistpunten

Religie versus wetenschap, het is een gegeven dat ook nu nog, dik honderd jaar nadat Schnitzler zijn stuk schreef, voldoende aanknopingspunten biedt. Maar regisseur Icke vond het kennelijk niet urgent genoeg en sleept uit alle hoeken en gaten andere twistpunten erbij. Hij benadrukt dat nog door mannelijke artsen te laten spelen door vrouwen en witte acteurs de rol van gekleurde artsen en omgekeerd.

Het zijn ingrepen die niets toevoegen aan het verhaal, maar hooguit verwarrend werken. Neemt niet weg dat de discussie op zich boeiend blijft en door Icke in zijn bewerking scherpzinnig is uitgewerkt. Er wordt bovendien uitstekend geacteerd. Janni Goslinga zet Ruth Wolff neer als een vrouw voor wie feiten boven emoties gaan en die tot in het extreme aan haar principes vasthoudt.

Mooi is ook Maria Kraakman die de katholieke arts Rogier Hartmann vertolkt. Ilke Paddenburg zorgt als de puber Sam dat in dit cerebrale stuk ook wat broodnodige emotie komt. Maar de enige die voor een moment van oprechte ontroering zorgt is Bart Slegers die in een korte scène als vader van het overleden meisje zijn rauwe verdriet uitschreeuwt.

Sonja de Jong

De dokter

Voorstelling: De dokter, door Internationaal Theater Amsterdam. Tekst en regie: Robert Icke, vrij gebaseerd op: Professor Bernhardi van Arthur Schnitzler, vertaling: Aus Greidanus jr. Bijgewoond: 12/9, ITA, Amsterdam. Daar nog te zien: 15 tot en met 19 september, 22 tot en met 26 september, 13 tot en met 15 mei en 18 tot en met 22 mei 2022.

Meer nieuws uit Cultuur

Ombudsteam

Ons Ombudsteam springt in de bres voor de consument.