Waarom zijn de huizenprijzen zo hoog? Omdat er te weinig woningen zijn natuurlijk. Kwestie van vraag en aanbod, zo leert iedereen op de middelbare school. Het heet niet voor niets woningmarkt – en daar is het fenomeen ’marktmechanisme’ de baas.

Mooi niet dus. In Nederland komen we zo’n 300.000 huizen tekort. Met acht miljoen woningen is dat slechts 3,75 procent van het totale aanbod. Dat is hoger dan gemiddeld, maar niet genoeg om een huis in vijf jaar tijd 60 procent duurder te maken. Een groter probleem is de historisch lage hypotheekrente waardoor veel meer geleend kan worden. Als iedereen daar gebruik van maakt dan kan de prijs nog maar één kant op: omhoog.

De situatie is complexer dan alleen het marktmechanisme, ook al omdat de huizenmarkt geen eerlijk speelveld is. De overheid grijpt sinds mensheugenis in op de woningmarkt en bepaalt waar wat wordt gebouwd en welke groep mensen daar mag wonen. Sociale huurwoningen en hypotheekrenteaftrek zijn van die voorbeelden die met de juiste bedoelingen zijn ingevoerd, maar ook voorkomen dat een markt goed functioneert. De ’markt’ wordt nooit met rust gelaten: de overheid grijpt in, investeerders grijpen hun kans. Het product ’huis’, wordt niet alleen gebruikt waarvoor het bedoeld is: wonen. Maar ook om geld te verdienen.

Lees meer over de woningnood.

Er zijn zoveel redenen waardoor huizen voor velen ontoereikend zijn, dat alleen het opnieuw vormgeven van de huizenmarkt soelaas kan bieden, terug naar de tekentafel dus. Maar zo’n ’harde reset’ is onaantrekkelijk voor de politiek. De vermogens van miljoenen Nederlanders (kiezers) zullen met honderdduizenden euro’s tegelijk verdampen waardoor we in een ongekende economische crisis terechtkomen. Mensen kunnen demonstreren tot ze ons wegen, maar het is volstrekt zinloos. De stijgende prijzen op de huizenmarkt vormen een veelkoppig monster waartegen niet genoeg te doen is. Aantrekkelijke opties als het weren van investeerders hebben te weinig impact en de hypotheekrente kan niet zomaar omhoog.

Jongeren hebben er nu niks aan, maar ze zullen moeten wachten op een volgende economische crisis. Vaak dalen de huizenprijzen dan vanzelf zonder dat politici daar direct de schuld van krijgen. Hopelijk maken we van die gelegenheid gebruik om de woningmarkt grondig te hervormen.

Lees ook: ’Ik ben moe. Moe van het zoeken naar een huis. Doodmoe.’ Annette moet voor de zoveelste keer op zoek naar een dak boven haar hoofd. ’Na zes jaar kan ik niet meer’