Rutte zegt zich te realiseren hoe ’ingrijpend en heftig’ de nieuwe maatregelen zijn. ,,We herinneren ons allemaal nog de beelden van het voorjaar. Lege bussen, winkelstraten, kantoren, daar moeten we naar terug.’’ Hij wijst erop dat het aantal coronabesmettingen weer ’in sneltreinvaart’ oploopt.

Vanaf dinsdag gaan vrijwel alle publiek toegankelijke ruimtes dicht. Zo gaan dierentuinen, pretparken, sauna's en bioscopen dicht. Hotels mogen wel openblijven, maar zonder roomservice of restaurantfunctie. Ook bibliotheken gaan dicht, maar mogen nog wel boeken uitlenen.

Uitvaartlocaties en banken blijven open en in wijkcentra mogen activiteiten voor kwetsbare mensen doorgaan. Ook contactberoepen moeten stoppen met hun werk, maar er wordt ’een knip’ gemaakt tussen medische en niet-medische beroepen. Zo mogen de praktijden van tandartsen, fysiotherapeuten en verloskundigen openblijven. Kappers en nagelsalons moeten wel sluiten.

Kerst

Ook de feestdagen zullen er dit jaar heel anders uitzien, zegt Rutte. ,,Kerst blijft helaas sober’’. Er mogen dan thuis maximaal drie mensen van buiten het gezin op bezoek komen. Buiten de kerstdagen zijn dat er niet meer dan twee. ,,We hebben geen keus’’, zegt de premier. ,,Het aantal contactmomenten móet omlaag.’’

Ook buiten geldt dat je maximaal met z'n tweeën bent, om bijvoorbeeld samen met een vriend of vriendin te wandelen of hardlopen. ,,Met 1,5 meter afstand uiteraard’’, benadrukte Rutte. Gezinnen mogen wel met elkaar buiten zijn.

’Essentiële winkels’

Winkels die nodig zijn om in de eerste levensbehoeften te voorzien, blijven ook na de aangescherpte coronamaatregelen open. Levensmiddelenwinkels en apotheken bijvoorbeeld, maar ook de bakker, slager en de opticien mogen open blijven. Hier volgt de lijst van zaken die maandagavond op de site van de Rijksoverheid is gepubliceerd:

- Winkels die gericht zijn op eerste levensbehoeften mogen open blijven, bijvoorbeeld supermarkten, apotheken en tankstations;

- Locaties voor zakelijke en financiële dienstverlening, warenmarkten voor levensmiddelen, drogisterijen, dierenspeciaalzaken, audiciens en opticiens, tankstations, winkels voor zorg- en welzijnshulpmiddelen;

- Locaties voor reparatie en onderhoud van consumentenartikelen en (motor)voertuigen, wasserijen en stomerijen;

- De afhaalfunctie bij doe-het-zelf-zaken (afhalen van bestellingen), winkels buiten voor kerstbomen en bloemenverkoop, groothandels (business to business), servicepunten voor het ontvangen en verzenden van brieven en postpakketten.

Zie hier de gehele lijst van winkels die open mogen blijven (bron: Rijksoverheid).

Wintersport

Het kabinet raadt ook wintersportvakanties in het voorjaar af. Rutte zei in zijn coronatoespraak dat een negatief reisadvies nu tot half maart geldt. Eerst adviseerde het kabinet alleen tijdens de kerstvakantie niet naar het buitenland te gaan. Overigens geldt voor veel landen sowieso al een ’oranje’ advies, waarbij geldt dat niet-noodzakelijke reizen worden afgeraden.

Zure appel

,,We moeten nu alles doen, het is een kwestie van door de zure appel heen bijten’’, sloot Rutte zijn toespraak af. ,,Maar’’, beloofde hij, ,,het wordt beter. Er komt een moment dat we corona achter ons laten.’’

Hij wenste dat iedereen er ’ondanks alle beperkingen’ een mooie en warme kerst van gaat maken. ,,We komen hier doorheen, met elkaar en voor elkaar.’’

De strenge maatregelen gaan dinsdag in en duren in ieder geval tot 19 januari. De week daarvoor, op 12 januari, is er weer een persconferentie waarin Rutte en zorgminister Hugo de Jonge schetsen hoe de periode daarna eruit komt te zien.

Zie hier de gehele lijst met cruciale beroepen (bron: Rijksoverheid).