Eind december 1954 lag ‘ie daar dan plotseling: het schip Katingo. Na een flinke najaarsstorm, boven op het strand van Bergen aan Zee. Toevallig vlakbij de hoofdopgang. En dat schip lag vast! Geen beweging meer in te krijgen. Ondanks verwoede pogingen het los te slepen en trekken, bleef het er maanden liggen. Het werd een enorme attractie.

Het schip van 135 meter lang en ruim 8 meter hoog was tot dan toe het grootste schip dat ooit op de Nederlandse kust was gestrand.

Over deze spectaculaire gebeurtenis zijn al vele artikelen geschreven. De kranten stonden destijds natuurlijk vol met smeuïge reportages. Foto’s en filmpjes werden vanzelfsprekend ook gemaakt. Bijvoorbeeld door de Alkmaarse amateurcineast Wagenaar. Met zijn snorrende dubbel8-camera maakte hij de volgende impressie.

(Tekst gaat door onder de video)

De Katingo, een in 1944 gebouwd Liberty-schip, was van Rotterdam onderweg naar Londen toen het werd verrast door de hevige storm. Het schip had alleen ballast aan boord en lag hoog op de golven. De schroef kwam vaak boven het water uit en de Katingo werd steeds moeilijker bestuurbaar.

De Griekse bemanning van het onder Panamese vlag varende schip probeerde nog op de Noordzee te ankeren, maar dit mislukte. Het schip werd een speelbal van de golven en dreef naar de Nederlandse kust.

In de vroege ochtenduren van 22 december bevond de Katingo zich ter hoogte van Egmond aan Zee. Vanaf de duinen waren de rode noodlichten zichtbaar. De grote vraag was: waar zou het schip aanspoelen?

(Tekst gaat door onder de foto)

Rond half vier in de ochtend wierpen de golven de Katingo ter hoogte van hotel Nassau-Bergen op het strand. Het werd al gauw een drukte van belang op en bij het strand.

Vanuit Egmond aan Zee stuurde de KNZHRM een tractor met daarop een zogenaamd 'wippertoestel' waarmee een lijn kon worden geschoten van de kust naar het in nood verkerend schip, om zo de 32 koppen tellende bemanning aan de wal te brengen.

De redders kwamen rond half zeven aan en zagen al snel dat er weinig gevaar te duchten was. De Katingo lag parallel aan de kust stevig en hoog op het strand, met maar een geringe slagzij. Toch werd een lijn naar het schip geschoten, maar na enig overleg besloot de bemanning vooreerst op de Katingo te blijven.

Pas toen het de volgende dag in de loop van de avond opnieuw begon te stormen en het schip vervaarlijk kraakte, werd het merendeel van de bemanning met behulp van het wippertoestel van boord gehaald.

De enige vrouw onder de bemanningsleden, de zeventienjarige echtgenote van de Griekse kapitein, kreeg uiteraard veel belangstelling. Zij bleef erg nuchter onder het gebeuren en weigerde zelfs de haar aangeboden 'versterkende' koffie. De bemanningsleden, vergezeld van hun zwarte scheepskat, kregen onderdak in pension 'Stormvogel'.

(Tekst gaat door onder de foto)

Enorm veel bezoekers kwamen als ware ramptoeristen poolshoogte nemen. In de kranten sprak men van 160.000 bezoekers op de beide kerstdagen. De mensen kwamen van heinde en verre, uit Rotterdam, Utrecht en zelfs helemaal uit Groningen.

Het verkeer richting Bergen aan Zee liep in de weekenden klemvast. Slimme lokale soep- en patatverkopers kenden zulke goede klandizie dat zij binnen enkele weken miljonair werden. Wil het talloze malen vertelde verhaal ons doen geloven…

De vele dagjesmensen hadden zich niet zo hoeven te haasten, want het duurde uiteindelijk nog tot half februari van het volgende jaar voordat de bergers het schip van het strand wisten te krijgen. Het werd een ingenieuze bergingsoperatie waarbij een tweetal draglines en een zandzuiger werden ingezet.

Via een speciaal gegraven bassin trok het schip zich met de eigen lieren via aan ankers bevestigde sterke kabels achterwaarts richting zee, daarbij uiteindelijk geholpen door een viertal sleepboten.

(Dit artikel is geschreven door Jesse van Dijl van Regionaal Archief Alkmaar en de internetredactie, waarbij delen van een artikel uit de Alkmaarsche Courant uit 2013 zijn gebruikt)

Lees ook: De Volkskrant 23 december 1954: Vrachtboot Katingo muurvast bij Bergen op het strand

Lees ook: Algemeen Handelsblad 22 december 1954: Panamees schip Katingo bij Bergen aan Zee hoog op het strand gelopen

(Eerdere aflevering van Bewegend Verleden vind je hier)

In januari 1955 filmde Koos Schekkerman (1918-1977) de in Bergen aan Zee gestrande Katingo. We zien de in Bergen aan Zee woonachtige agent V.d. Brink het verkeer regelen bij de Fransman:

Van december 1954 tot medio februari 1955 maakte D.W. Pastoor - opticien in Bergen - een documentaire over de stranding van de Katingo. De oorspronkelijke film uit 1954 en 1955 van Pastoor is in december 2016 gerestaureerd door Paul Pesie en van commentaar voorzien door Piet Mooij: