Een oude grenspaal, onlangs ontdekt in de tuin nabij Wognum, markeert sinds zaterdagmiddag het epicentrum van onze regio.

,,Hier is het begonnen. Hier zetten duizend jaar geleden pioniers de schop in de grond om dit natte veengebied te ontginnen en bewoonbaar te maken’’, sprak voorzitter Patrick van der Linde van het feestcomité 1000 jaar Wadway kort na de onthulling van het imposante blok graniet.

De ’republiek Wadway’, gelegen tussen Spanbroek en Wognum, heeft in de loop der jaren op z’n zachtst gezegd een reputatie van zelfstandigheid opgebouwd. Dat gegeven is te herleiden tot het jaar 1800, vertelt Sam Broers van het feestcomité.

(Tekst gaat door onder de foto)

,,Toen riep Lodewijk Napoleon de Bataafse republiek uit. Maar Wadway deed er niet aan mee. In die zin zijn we enigszins vergelijkbaar met Baarle-Nassau in Brabant. Dat zijn ook zelfstandige gebiedjes die er eigenlijk niet echt bij horen.’’

Wadwayers eigengereid? Verre van dat, stelt Broers. ,,We zijn trots en vooral eigenzinnig. We zijn inmiddels ook een kunstenaarsdorp, hier staat ook de monumentale Theaterkerk. Daar zijn alle grote artiesten van ons land geweest, hier begon hun artistieke carrière.’’

Broers omschrijft het graniet als ’een paal met een verhaal’. ,,Eigenlijk is dit een banpaal, zoals er destijds velen in de regio stonden. De plaatsen Wognum, Hauwert en Nibbik behoorden tot dezelfde ban. Als je ergens weg moest, werd je verbannen. Dat woord zit er al in. Net als in het begrip paal. Het RIVM heeft bepaald, dat we afstand moeten houden. Ergens paal en perk aan stellen, geeft in taalkundig opzicht ook een begrenzing aan.’’

Feestprogramma

Oorspronkelijk was 2020 tot jubileumjaar gebombardeerd, maar corona heeft alles in de war geschopt. Desondanks staan er festiviteiten geprogrammeerd. In het weekend van 24/25 oktober staan er onder meer een proeverij op stapel. Voor die gelegenheid is er ’Millennium Wadway Bier’ gebrouwen. Er komen lezingen door archeologen en tentoonstellingen.

Ook zijn er oude foto’s opgedoken. Zelfs zijn er enkele kaarten gefabriceerd die de centrale ligging van Wadway accentueren. Van der Linde demonstreert de werking ervan: ,,Houd je vinger precies onder het midden. Dan zul je zien dat geheel West-Friesland exact in evenwicht blijft.’’

Meer info op www.wadway1000jaar.jouwweb.nl