De misstanden zijn coach-, club- en generatie-overstijgend, wijst onderzoek van deze krant uit. Gesprekken met turnsters die vijf generaties vertegenwoordigen, bevestigen in detail de onmenselijke behandeling door turntrainers. ,,Je voelt je geen mens, maar een object.’’

Beltman (64), nog altijd actief als coach, trekt openlijk het boetekleed aan: ,,Het gedrag wat ik vertoonde, is op geen enkele wijze goed te praten. Ik wilde per se winnen, ten koste van álles, stelde mij spijkerhard op. Ik schaam mij diep nu. Nooit heb ik bewust de intentie gehad om te slaan, om te schelden, te kwetsen of te kleineren. Maar het gebeurde wél. Ik sloeg daarin door, dacht dat het de enige manier was om een topsportmentaliteit te kweken. Ik verwijt mezelf dat ik ben tekortgeschoten.’’

Lees ook: ‘Ik ben een van hen…’ Met hashtag #dossierturnmisbruik stappen (ex-)turnsters Loes Linders en Stephanie Tijmes uit de anonimiteit

Beltman - die onder meer werkte met Renske Endel, de vicewereldkampioene van 2001 op het toestel brug die ook tot zijn slachtoffers behoort en samen met Verona van de Leur, Suzanne Harmes en Gabriëlla Wammes over de misstanden reeds in 2011 in magazine ’Helden’ getuigde - stelt dat hij niet de enige was. ,,Er waren, en zijn, meer coaches die zich hetzelfde hebben gedragen. Ik stond naast hen in de zaal, zag dat zij hetzelfde deden waarvan ik nu doordrongen ben geraakt: psychische en fysieke geseling. Een van hen is bijvoorbeeld nog altijd betrokken bij het huidige olympische traject. Diegene heeft zich niet hoeven te verantwoorden. Binnen de bond (de Nederlandse gymnastiekunie KNGU, red.) is men op de hoogte, maar er is geen actie op ondernomen.’’

Lees ook: Turntrainer Gerrit Beltman geeft grensoverschrijdend gedrag toe en doet een boekje open: ’Ik was bezeten en ik was niet de enige’

Bijval

Beltman krijgt bijval van (ex-)turnsters. Deze krant sprak in de afgelopen maand met tien van hen, onder wie WK- en EK-deelnemers en Nederlandse kampioenen. Zij vertegenwoordigen vijf lichtingen; de jongste is 18 jaar, de oudste 41. Een onthutsend beeld wordt geschetst: topturnen in Nederland staat voor angst, vernedering en traumatisering, een schrikbewind dat soms al op 7-jarige leeftijd begon. ,,Je zwemt in een soort van fuik. Je weet dat je het te verduren krijgt, maar je kunt niet terug. Dus onderga je het, beheerst door angst’’, ontboezemt een van hen. Een ander: ,,Je bent continu in de greep van stress. Je voelt je misbruikt en je vertrouwen wordt telkens beschaamd, maar je weet niet beter en begint het te normaliseren. Daarbij is de coach door de vele trainingsuren een surrogaatouder en heeft-ie een voorbeeldfunctie. Zodoende ontstaat er ook nog eens een loyaliteitsconflict.’’

De meeste van de turnsters geven aan getekend voor het leven te zijn. ,,Je bent van je identiteit beroofd, voelt je een mislukkeling, ontwikkelt een sociale angst. Leven wordt overleven’’, benadrukt de een. ,,Na tien jaar durf ik eindelijk voor mezelf te erkennen dat het niet normaal is wat mij is overkomen’’, stelt een ander. En: ,,Ik kan moeilijk functioneren in de samenleving. Relaties aangaan lukt mij niet, omdat ik mensen niet meer vertrouw. Het contact met mijn ouders is verstoord geraakt. Simpele verzoeken leiden tot een schrikreactie, omdat ik bang ben niet aan het verwachtingspatroon te voldoen. Ik vind mijzelf nog altijd te dik, schaam me voor mijzelf en dus heb ik moeite met intimiteit.’’

Lees ook: ’Ik kan het niet’, stamel ik. Hij ontploft, schreeuwt: ’Dat maakt me niks uit, je doet het gewoon verdomme’

en ’Hij grijpt met zijn handen mijn keel vast en tilt me aan mijn nek de lucht in.’ Mishandeld, vernederd en van je identiteit beroofd: dit overkwam topturnsters in Nederland

Noodklok

Vanuit de hulpverlening luidt sportpsycholoog Karin de Bruin de noodklok. ,,Het gaat van generatie op generatie, geen lichting ontspringt de dans. Het is een ontluisterend beeld, net als de eetproblematiek die er vaak mee gepaard gaat. Uit mijn promotieonderzoek bleek dat circa 50 procent van de turnsters in het topsegment met een eetstoornis kampt, en dan is waarschijnlijk sprake van onderrapportage. Hongerdiëten zijn eerder regel dan uitzondering.’’

De Bruin is kritisch op de bond. ,,Op papier wordt grensoverschrijdend gedrag aangepakt. Er zijn protocollen, maar met die richtlijnen en gedragsregels is de kous af.’’

Lees ook: De turnbond stak jarenlang geen vinger uit en hield de verrotte cultuur zo overeind. Nu met een meldpunt komen is lachwekkend | Commentaar

De KNGU, die afgelopen dinsdag een onafhankelijk en door het ministerie van VWS gesubsidieerd onderzoek naar grensoverschrijdend heeft aangekondigd, laat weten ’de verhalen te herkennen’. ,,Deze verhalen bevestigen de noodzaak om het systeem écht te veranderen en een cultuurwijziging te bewerkstelligen. We kijken daarbij als sportbond ook kritisch naar onszelf: doen we genoeg?’’

Lees ook: Sportpsycholoog over misstanden in turnen: ’Het gaat van generatie op generatie, geen lichting ontspringt de dans’

Meldpunt

Bent u slachtoffer van grensoverschrijdend gedrag en wilt u uw ervaring delen? Mail naar sportmisstanden@mediahuis.nl Meldingen zijn vertrouwelijk, zonder toestemming volgt geen publicatie.

Verantwoording

Deze krant heeft afgelopen maand onderzoek gedaan naar grensoverschrijdend gedrag in de turnsport. De identiteit van de tien turnsters is bij de hoofdredactie bekend. Onder hen bevinden zich WK-deelnemers, EK-gangers en Nederlands kampioenen. De uitlatingen zijn, waar mogelijk, gecontroleerd en getoetst. Ook is gesproken met ouders, en is informatie ingewonnen bij coaches die niet in de beschrijvingen voorkomen maar gebeurtenissen van dichtbij hebben gezien. Bovendien is inzage verkregen in klachtdossiers, verslagen van een tuchtzaak, briefwisselingen van ouders met trainers, mail- en appconversaties. Er is bewust voor gekozen om directe verwijzingen naar trainers, coaches en clubs weg te laten, omdat de wanpraktijken zich niet alleen tot hen of de bewuste locaties vereng(d)en.

Meer over dit onderwerp lees u hier: Sportdocumentaire Turn! veroorzaakt ophef en roept herinneringen op aan eerdere publicaties op deze site

SV Pax Haarlemmermeer en gymnastiekbond reageren op verhaal over stelselmatig wangedrag bij de topturnvereniging