’Dit heeft niets met voetbal te maken. Dit is…. oorlog’, zegt een politieman tegen een tv-ploeg. Achter hem vechten supporters voor hun leven. Ze liggen op de tribune of op de sintelbaan ernaast. Het is een slagveld.

Op woensdag 29 mei 1985 spelen Liverpool en Juventus de finale van het Europacup 1-toernooi. Een uur voor de wedstrijd gaat het gruwelijk mis.

Hooligans

Het zijn de jaren van supportersgeweld, met Engeland als ’koploper’. In sportief opzicht heersen de Engelse clubs (ze winnen tussen 1977 en 1984 zeven van de acht Europacups), maar buiten het veld zijn het slechte tijden. De Engelse hooligans zijn berucht. Premier Margaret Thatcher zegt dat het land drie ’gewelddadige kwalen’ heeft: de IRA, stakende mijnwerkers en voetbalhooligans.

In die sfeer ontmoeten Liverpool en Juventus elkaar in Brussel. De keuze van de Uefa om die finale te laten spelen in het Heizelstadion is hoogst ongelukkig. Het stadion is oud en vervallen. De organisatie rondom de wedstrijd is slecht. Kaartcontrole is niet adequaat.

De fanatieke Engelse fans staan in de vakken X en Y. Vak Z, daarnaast, is bedoeld voor neutrale fans, maar er staan veel Juventus-aanhangers. Niet per se relschoppers, maar ook vaders met zonen. Vrouwen, kinderen.

Kippengaas

Tussen vak Z en de twee Engelse vakken is een hek van een soort kippengaas. Opgefokte Engelsen dagen Italianen en de politie uit. Er is geen houden aan. De Engelsen slopen het hek en bestormen vak Z. Schrik, paniek, chaos. De (vooral) Italiaanse fans proberen te vluchten voor de Engelse meute, maar kunnen moeilijk het vak uit. Mensen worden onder de voet gelopen. Platgedrukt. Een stenen muur begeeft het en stort in. Meer slachtoffers.

Lichamen worden weggedragen. Dranghekken worden gebruikt als brancards. Lijken worden op een parkeerplaats gelegd. Gewonden worden in de catacomben verzorgd. De spelers zien het om zich heen gebeuren.

Aflevering van gisteren: Emotioneel afscheid, veel te vroeg, van linksbuiten Rob de Wit

Na verloop van tijd is de orde hersteld. Buiten worden de slachtoffers afgevoerd, binnen moet gevoetbald worden. Autoriteiten vrezen nog grotere gevechten als de wedstrijd niet doorgaat. Er wordt, bijna anderhalf uur later dan gepland, afgetrapt. Juventus wint dankzij een cadeautje, een penalty, benut door Michel Platini.

Geen vijfde Europacup voor Liverpool, dat in 1977, 1978, 1981 en 1984 won. Maar dat interesseert aanvoerder Phil Neal niets, zegt hij later. „We wilden helemaal niet voetballen. Ik wilde maar één ding: weg uit dat stadion.”

Door de rellen komen 39 supporters om het leven. Er zijn honderden gewonden. Engeland is te schande gezet. Thatcher is des duivels en eist actie van de Engelse voetbalbond. Die trekt uiteindelijk schoorvoetend de Engelse clubs terug uit het Europese voetbal. De Uefa is duidelijker: de Engelse clubs worden voor vijf jaar uitgesloten.

Het Heizelstadion wordt later grondig gerenoveerd en heet nu het Koning Boudewijnstadion. Het Belgisch elftal speelt er zijn interlands.