Volgens hoogleraar Hans Schenk hangt de toekomst van Tata in IJmuiden af van wat Indiase aandeelhouder wil.
Voor velen onverwachts kwam vorige week vrijdag het bericht van de staalbedrijven Tata Steel Europe en ThyssenKrupp dat ze afzien van een definitieve samensmelting. De Europese Mededigingsautoriteiten zouden geen toestemming willen geven voor de fusie.
Lees ook: Duitse metaalvakbond: ’Fusie ThyssenKrupp en Tata Steel was nooit ein geliebtes Kind’
Uit het oktober vorig jaar gestarte onderzoek zou blijken dat beide partijen op sommige gebieden een te sterke positie zouden krijgen. Zoals verpakkingsstaal en autostaal. Pas 17 juni komt Brussel met een officiële uitspraak, maar zolang hebben de ondernemingen niet gewacht.
Hans Schenk, emeritus hoogleraar economie aan de Universiteit Utrecht en dé specialist op het gebied van fusies, heeft veel af te dingen op het onderzoek dat in zijn ogen weinig met de werkelijke krachtsverhoudingen in de markt te maken heeft.
Volgens hem is het onderzoek slechts een ’theoretische’ inschatting vooraf. „De economen van de Commissie kunnen niet voorspellen wat de effecten van een samengaan over een paar jaar zullen zijn, ook al verkondigen ze dat voortdurend. Ze doen slechts computerschattingen. Die zijn bovendien niet gebaseerd op concrete bedrijfscijfers, want die acht men in Brussel in dit stadium niet relevant.”
„Tata Steel en ThyssenKrupp hebben altijd beweerd dat het samengaan hen een synergievoordeel oplevert van 400 miljoen euro. Voor dergelijke schattingen geldt hetzelfde: ze zijn vaak alleen maar het resultaat van computerexercities.”
„Het gevolg van het uitblijven van hard cijfermateriaal is dat het onderzoek uitmondt in een spelletje handjeklap tussen de ondernemingen en de Commissie over welke afdelingen er eventueel afgestoten zouden kunnen worden”, stelt Schenk.
Zoals het idee om dompelverzinklijn Segal in Luik – vallend onder Tata Steel Nederland – te verkopen. Hier kwam het Nederlandse deel van het staalconcern tegen in opstand.
Bij dit onderdeel krijgt staal uit IJmuiden een zinklaagje voor de auto- en motorenindustrie en zowel de directie van Tata Steel Nederland als de Centrale Ondernemingsraad beschouwt ’België’ als een wezenlijk onderdeel van ’IJmuiden’. En mogelijk zouden er nog meer pijnlijke beslissingen moeten worden genomen om aan de eisen van Brussel te voldoen voor een fusie.
Zou ThyssenKrupp Tata Steel (de naam van het beoogde fusieproduct) een succes zijn geworden? Schenk zet er zijn vraagtekens bij.
Hij baseert zich op de resultaten van zijn onderzoek uit het verleden naar de effecten van fusies en op een internationale studie naar de sterke en zwakke punten van de Europese staalindustrie. Uit de staalstudie bleek dat ook voor deze sector de regel geldt dat 65 tot 85 procent van alle grote fusies gedoemd is te mislukken. Maar uitzonderingen bevestigen heel soms de regel.
Hoe ziet de toekomst van Tata Steel Europe, en dus IJmuiden, er nu uit? „Veel hangt af van wat de Indiase aandeelhouder nu wil”, stelt Schenk.
Een scenario is dat Tata Steel Europe op zoek gaat naar een nieuwe Europese fusiepartner, zoals Salzgitter (Duitsland), het Oostenrijkse Voestalpine of Liberty House Group, het investeringsvehikel van de Indiase zakenman Sanjeev Gupta. Na het stopzetten van de fusiebesprekingen maakte de Indiase top bekend van het meerderheidsbelang in de Europese tak af te willen. Binnenkort wordt hierover meer bekend gemaakt.
