Profielwerkstuk: Van verkleedpartij naar een serieus onderzoek
Sem Bothe en Ryan Brink.© Foto Wim Egas
Na de meivakantie beginnen de examens. Het profielwerkstuk hebben de leerlingen van havo en vwo al achter de rug. Zij hebben onderzoek gedaan of een product gemaakt. Vandaag de eerste van twee interviewseries over wetenschap, maar ook over ambitie, toeval en verbazing.
Ryan Brink trekt naar feestjes graag zijn onesie aan waarmee hij als bij verkleed gaat. Hoe kon hij weten dat daar een profielwerkstuk uit voort zou komen.
,,Je hebt meteen iets om over te praten als je zo’n pak aanhebt op een feestje. Ik kan het aanraden.’’ Lol maken staat hoog op de prioriteitenlijst van Ryan en zijn vriend Sem Bothe. Maar wat ze als onderwerp voor hun onderzoek moesten kiezen, daar hadden ze eigenlijk geen idee van. Tot die onesie ineens in hun gedachten kwam.
Ryan: ,,We besloten het dus over de bij te gaan doen.’’ Sem: ,,In het begin voelde het even raar maar toen we eenmaal bezig waren was het echt interessant. Bij bijen gebeuren dingen, daar heb je geen idee van.’’
De levenscyclus en de sociale structuur van een bijenvolk is heel bijzonder. Bovenaan staat de koningin, die dagelijks duizenden eitjes legt. Daaronder de werksters (vrouwtjes) die alles doen wat moet gebeuren en de darren (mannetjes) die voor de bevruchting zorgen. Zodra ze dat gedaan hebben gaan ze dood. Werksters leven niet heel veel langer, met zes weken is het einde daar. Alleen de koningin houdt het twee jaar vol.
Ondanks dat korte leven is de bij van onnoemelijk groot belang voor het leven op aarde. Zonder de bestuiving van allerlei gewassen en planten door de bijen, valt een derde deel van het voedsel op aarde weg. Dat heeft grote gevolgen voor mens en dier. Uiteindelijk zal het tot grote hongersnood kunnen leiden. De wereld is op weg naar die situatie omdat de bijenpopulatie al met zestig procent is afgenomen.
Ryan en Sem gingen op zoek naar de oorzaak en naar de oplossing. Het voornaamste probleem is landbouwgif. Als een bij een kleine hoeveelheid gif meeneemt in de korf kan dat een heel volk fataal worden. Volgens de twee havo-leerlingen van het Pascal College zijn de financiële belangen in de landbouw zo groot dat het niet lukt om het gebruik van bestrijdingsmiddelen af te bouwen.
Het alternatief is om bijen zo goed mogelijk te helpen. Dat kan met het zaaien van wilde bloemen.