De meeste inwoners telde Haarlem in 1968, toen woonden er 173.133 mensen. Vanaf dat jaar zette een daling in tot 146.790 inwoners in 2005. Dat jaar bleek een kantelpunt, inmiddels wonen er al meer dan 160.000 mensen in de Spaarnestad en het eind lijkt voorlopig niet in zicht.

Die groei is gewenst en noodzakelijk, verzekeren de wethouders Merijn Snoek (CDA), verantwoordelijk voor het programma Groei van de stad, en Floor Roduner (PvdA), die onder meer de portefeuille ruimtelijke ontwikkeling heeft.

,,We willen Haarlemmers de kans geven om in hun stad te wonen’’, zegt Snoek.

,,De druk op de woningmarkt is hier nu heel groot. De huizenprijzen stijgen, de wachtlijst voor huurwoningen is lang, jongeren en starters komen bijna niet aan bod, je kunt geen wooncarrière maken. Maar het gaat niet alleen om die 10.000 woningen erbij. Het gaat ook om voorzieningen voor sport en onderwijs, om groen en recreatie, om bereikbaarheid, om duurzaamheid en om een leefbare en prettige woonomgeving. We willen nogal wat, al die onderwerpen willen we in dit programma aan elkaar knopen. We willen richting geven aan de wijze waarop de stad zich verder moet ontwikkelen.’’

Enorme opgave

Als eerste aanzet daartoe gaat de gemeente een verstedelijkingsstudie opstellen. Die moet inzichtelijk maken waar en hoe er nog gebouwd kan worden in de stad en wat dat bijvoorbeeld voor gevolgen heeft voor de bereikbaarheid van een gebied.

,,De verdere verstedelijking is een enorme opgave omdat de ruimte binnen de stadsgrenzen beperkt is. Bouwen in het groen aan de rand van de stad doen we niet’’, verzekert Roduner.

,,Je kunt op verschillende manieren verdichten, compacte laagbouw, middelhoge bouw of echte hoogbouw.’’ De verstedelijkingsvisie moet per deelgebied aangeven wat de meeste geschikte vorm voor nieuwbouw is.

Hoogbouw

Daaraan wordt ook een visie op hoogbouw gekoppeld. Waar is hoogbouw wel of niet wenselijk en mogelijk. Roduner: ,,We willen wel op sommige locaties meer de hoogte in. Daarbij houden we ook rekening met bestaande cultuurhistorische kwaliteiten van de stad. Hoogbouw kan samen gaan met een goede ruimtelijke kwaliteit.’’

De groei zal in eerste instantie moeten worden opgevangen in de acht zogeheten ontwikkelzones die de gemeente heeft aangewezen. Daarvoor worden nu ook visies opgesteld. Die zones bieden volgens Snoek nog voldoende ruimte.

Het bouwen van meer woningen in de stad stuit op weerstand, beseft Roduner. Dat zie je al bij de plannen voor bijvoorbeeld Plaza West en de Gonnetstraat.

Lastig

,,Het zal soms een lastig gesprek worden, maar we gaan dat gesprek wel aan om zorgen weg te nemen. We willen met bewoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties invulling geven aan de plannen. We bouwen wel voor de Haarlemmers. Met die nieuwbouw kunnen we ook een kwaliteitsverbetering bewerkstelligen. Kijk bijvoorbeeld naar Deo Neo, daar is heel compact gebouwd, maar ik vind het fantastisch. De ontwikkelzone Haarlem-Zuidwest is sterk versteend, dat stadsdeel zou op sommige plekken ook groener kunnen worden.’’

Snoek: ,,Als ik zie wat er nu in Schalkwijk gebeurt, dan denk ik ’wow’. Het wordt daar drukker, maar ook beter en mooier met meer kansen voor het winkelcentrum en voorzieningen. Daar word ik enthousiast van. Maar we hebben geen panklaar antwoord op de vraag hoe deze stad er in 2025 uitziet. Het gaat drukker worden, die drukte zie je nu al ontstaan. We gaan er allemaal wat van merken. Maar ik heb liever met groei te maken dan met krimp waardoor je bijvoorbeeld scholen moet sluiten. Met het programma Groei van de stad willen we de regie in handen houden en onze kansen pakken. Haarlem moet zo haar diversiteit behouden.’’