De vergeten groep op de Baanstee
Gert-Jan Schipper helpt jongeren in Purmerend die het moeilijk hebben. Eerst deed hij dat namens de welzijnsinstelling Clup Welzijn, nu op eigen houtje. ,,Ik help een groep die nergens anders terecht kan.’’ Hij laat een kant van bedrijventerrein Baanstee zien waar weinig Purmerenders weet van hebben.
Vrijdagmiddag op de Baanstee, Schippers werkterrein. Een kat schiet weg, Schipper kijkt er niet van op. ,,Er loopt hier van alles, honden, katten. Van bewoners.’’ Hij wijst naar bedrijven. ,,Dit wordt allemaal bewoond. Niet alleen via mij hoor, ik heb zelf maar drie panden in totaal, maar via allerlei eigenaren of bedrijven. Gebeurt al jaren. Het zijn prima plekken als je tijdelijk iets zoekt.’’
Schipper loopt een pand binnen. Hij wordt enthousiast begroet door twee mannen van in de dertig. Ze wonen boven een bedrijf. Ze hebben beiden een eigen studio en delen douche en keuken. Philip, niet zijn echte naam: ,,Ik leefde hiervoor op straat. Ik sliep naast de bekende dakloze Nurdin bij het oude postkantoor in Purmerend. Hier, ik laat je de foto’s zien.’’
Philip heeft een Wajong-uitkering. Hij kan niet werken en kwam door relatieproblemen op straat. ,,Ik moest bij mijn ex weg en kon een eigen huis niet betalen. Ik was echt ten einde raad. Ik heb geen vrienden of familie waar ik naartoe kan. Ik kreeg zoveel stress, dat ik niet meer goed kon nadenken. Gert-Jan heeft mij echt gered, dat mag je best weten. Hij had een woning voor me en nu ik hier zit, voel ik mij stukken beter.’’ Schipper helpt Philip zijn leven op de rit te krijgen. ,,Hij zorgt dat ik een rustige plek heb. Daarnaast regelde hij dagbesteding bij een van de bedrijven op de Baanstee. Nu heb ik iets te doen en kan ik mensen blij maken.’’
Zijn huisgenoot komt binnen. Een Engelse kunstenaar, die met zijn strakke spijkerbroek en vintage leren jas veel weg heeft van een Amsterdamse hipster. Zijn kamer is sober ingericht, op planten na. Ook staat er een kerstboom. ,,Ik vind dit een heerlijke plek, lekker rustig’’, zegt hij. Door familieomstandigheden verliet hij Engeland. Eerst woonde hij in een soort kunstenaarscollectief, nu zoekt hij rust in Purmerend. Schipper regelde een baantje voor hem bij een van de bedrijven bij de Baanstee. ,,Ze betalen zelfs een opleiding voor me, zodat ik straks nog meer kan werken. Na jaren duik ik weer in de boeken, prachtig. Ik wil gewoon een eigen huisje, you know. En een gezinnetje.’’ Hij richt zich tot Schipper. ,,Gert-Jan, kan je me zo even naar de binnenstad brengen?’’
De mannen vertellen enthousiast over wonen op de Baanstee. Philip: ,,Het zijn allemaal nachtdieren hier. We hebben met iedereen contact, spreken in de weekenden af. In de zomer barbecueën we.’’ Volgens Schipper is de criminaliteit op de Baastee lager geworden, sinds ’zijn jongens’ hier zitten. ,,Eerst had je hier hennepkwekerijen en een cokelaboratorium. Nu heb je bewoners die rust willen en de boel in de gaten houden. Sociale controle.’’
In een ander pand woont een man van 42 jaar samen met zijn vriendin. ,,Ik woonde bij mijn ex. Daarna huurde ik een klein kamertje voor meer dan 500 euro. Ik kon het niet betalen. Nu ik hier woon, krijg ik financiële ruimte.’’ Een andere jongen van begin twintig woont er even bij, want ook in de tijdelijke woninghuur is schaarste. De bewoners willen hun naam niet zeggen, omdat ze bang zijn dat ze hun huis uit moeten. Schipper: ,,Hij was door zijn moeder op straat gezet. Ze belde mij omdat ze hem niet meer wilde helpen. Ik regelde snel een kamer. Straks breng ik hem naar de gemeente, zodat hij zich kan aanmelden voor hulp. Ik probeer hem ook aan werk te helpen, maar hij heeft veel problemen waardoor hij telkens niet komt opdagen. Gelukkig is hij nu gestart met therapie.’’
Jongerenwerk
Schipper werkte voorheen voor Clup Welzijn, waar hij als jongerenwerker probeerde zo snel mogelijk jongeren aan een woning te helpen, vertelt hij. Daarvoor werkte hij bij de politie. ,,Ik kreeg bij Clup de opdracht: je krijgt geen kaders, doe wat je moet doen. We zagen al snel dat veel jongeren geen woning konden vinden en daardoor nog meer in de problemen raakten. Via een Purmerender konden we voor een relatief lage prijs een pand huren. Voor we het wisten, zat dat pand vol. Zo kwam al snel het idee om nog wat te regelen. Wij stonden garant voor de huur, dus daarom wilden de huisjesbazen wel zaken doen.’’
Schippers contract bij Clup is niet verlengd. Volgens hem komt dat omdat hij twee keer op eigen houtje een pand regelde voor jongeren. ,,Ik moest snel iets toezeggen en gebruikte een contract van Clup dat we bij de eerdere panden ook gebruikten. Toen was Clup bang dat ik buiten hen om geld zou verdienen, wat niet zo is. Maar voor Clup was het vertrouwen weg. Ik vond het vreselijk, want ik had echt het idee dat we met iets goeds bezig waren. Ik heb nooit de regels willen overtreden, maar mijn impulsiviteit kostte mij mijn baan.’’
Clup is inmiddels met een groot deel van de jongerenopvangplakken in Purmerend gestopt. ,,Waar die jongeren dan naartoe moeten? Ik weet het niet. Ik werd in paniek gebeld door meerdere jongeren. Ik heb goede contacten hier met verschillende pandeigenaren, dus ik ben zelf doorgegaan met de jongerenopvang, alleen dan als zzp’er. Kijk, de jongeren vertrouwen mij en pandeigenaren vertrouwen mij ook, dus dan kan je zaken doen.’’
Schipper helpt mensen die op korte termijn een woning zoeken voor niet te veel huur. ,,Meestal rond de 400 euro, meer kan deze doelgroep niet betalen. Ik sta garant voor de jongeren en houd de boel in de gaten. Als er klachten zijn, dan bespreek ik dat. Ze luisteren naar mij. Soms ga je de mist in hoor, dat zeg ik eerlijk. Ik heb wel eens geld geleend dat ik niet terug kreeg, maar daar leer ik van. Ik help de jongeren, maar ben ook streng: zorg dat je niet te veel opvalt, veroorzaak geen overlast, kom je afspraken na.’’
Er zijn veel vooroordelen over de doelgroep, legt Schipper uit. ,,Ze laten zich niet altijd gemakkelijk helpen. Vaak hebben ze weinig vertrouwen in hulpverleners. Daarom is het zo belangrijk dat ze een eigen plek hebben, zodat ze de rust vinden om hun leven op te bouwen. Ook gaan ze niet zo gemakkelijk ergens opnieuw beginnen. Het is een kwetsbare groep. Je kan niet zeggen: hup, regel het maar.’’
Nachtdieren
Rondrijdend over het industriegebied wijst Schipper aan waar woningen zijn. ,,Het zijn er veel meer dan honderd. Die mensen staan allemaal ingeschreven bij de gemeente. Sommige werken zelfs voor de gemeente. Ik vind het schrijnend dat diezelfde gemeente nu deze panden wil aanpakken en niet met een alternatief komt. De meeste woningen in Purmerend zijn te duur voor deze mensen, Woningnet heeft een wachtlijst en de opvang in Purmerend ook. Waar moet deze groep naartoe?’’ Daarbij komt dat op delen van de Baanstee wel legaal gewoond mag worden. ,,Regel dat voor alle panden, als gemeente kan je dat doen.’’
Een jongen fietst langs en begint enthousiast te zwaaien. ,,Hee Gert-Jan!’’, roept hij en geeft Schipper een hand. Het blijkt ook een Baanstee-bewoner, van 21 jaar oud. Hij woonde een tijdje in een tentje in recreatiegebied Het Twiske. ,,Zonder telefoon enzo, heel primitief. Super chill!’’, zegt hij. Maar hij werd daar weggestuurd. ,,Hier is het ook leuk. Ik ken iedereen, we zijn nachtdieren. We moeten hier misschien weg, hoorde ik. Belachelijk. Wie is dan die Whatsapp-buurtpreventie?’’
Voor een paar jongeren krijgt Schipper nu een PGB-vergoeding vanuit de Wmo van de gemeente, om ze als jeugdwerker te ondersteunen. Het regelen van panden is voor Schipper niet iets waar hij echt aan verdient, zegt hij. ,,Het is geen vetpot, want het geld gaat naar de verhuurders, maar ik wil dit nog even proberen. Ik heb goede contacten met Purmerenders die ook willen helpen. Het enige is alleen dat het werk mij nu al tot hier komt en de probleemgevallen maar blijven komen. Het is een vergeten doelgroep, waar niemand naar om lijkt te kijken. Die wil ik niet laten vallen.’’