Een hobbelig veld in de hoek Hoflaan-Zuidermaatweg, vlak naast dat échte kasteel, Assumburg. Dat is wat over is van Oud Haerlem. Verwoest in 1351 bij de burgeroorlog waarin Hoeken en Kabeljauwen elkaar naar het leven stonden. Nooit meer herbouwd. Dat wat nog overeind stond is in de loop der eeuwen weggehaald als bouwmateriaal. Wat resteert zijn fundamenten die het weiland een hobbelig reliëf geven.

Bij de onthulling vertelde wethouder Schoorl dat zelfs hij als geboren en getogen Heemskerker Oud Haerlem niet kende. ,,Ik dacht altijd: kan dat weiland niet geëgaliseerd worden? Dan hoeven de koeien niet zo te klimmen. Tot mijn collega Frank Frowijn een keer enthousiast kwam binnen stormen na een gesprek met provinciaal archeoloog Jean Roefstra. Daarna was ik ook overtuigd dat dit verhaal aan alle Heemskerkers verteld moet worden. En aan de bezoekers van Heemskerk.’’

Kastelen

Jean Roefstra, als archeoloog gespecialiseerd in kastelen en gek van de middeleeuwse geschiedenis van Heemskerk, heeft de tekst voor de informatiepanelen geschreven. Ze staan op de Zuidermaatweg en op de Hoflaan. Roefstra: ,,Als kind was ik er al door gefascineerd nadat mijn leraar had verteld dat zich daar een mysterieus kasteel bevond. En nog steeds heeft het kasteel geheimen. Er moet zich een massagraf bevinden. Toen het kasteel gevallen was, hebben de Kabeljauwen alle verdedigers met hun gezinnen vermoord. Dat was voor die tijd zeer ongebruikelijk. Meestal werden er als voorbeeld een paar mensen terechtgesteld, maar in dit geval werd iedereen over de kling gejaagd. Waarschijnlijk uit pure frustratie, omdat de belegering zo lang had geduurd.’’

Roefstra vraagt zich al zijn hele leven af waarom de verdedigers zich niet hebben overgegeven toen dat nog kon. Hun leider, Jan II van Polanen, was hem namelijk al gesmeerd richting Breda. ,,Waar vochten die mensen voor? Hun heer zat al hoog en droog in Breda. De theorie is nu dat er een ontzettingsleger vanuit Engeland onderweg was. We weten dat het geland is bij Katwijk, maar wat er daarna gebeurd is: een mysterie.’’

In de jaren veertig en zestig deed Roefstra’s leermeester, professor Renaud, opgravingen in het gebied. Inmiddels is het terrein een beschermd archeologisch monument. Graven mag niet meer. Roefstra: ,,Begrijpelijk, maar jammer. Ik ben zo ontzettend nieuwsgierig naar wat zich daar bevindt.’’