In de metro zaten bij aankomst leden van het Nederlands Kamerorkest, dat de Onvoltooide speelde van Schubert. Aansluitend namen de paar honderd genodigden de allereerste metro, M52 naar station Noord, waar nog eens zo'n duizend gasten ze stonden op te wachten met vlaggetjes. Onder hen omwonenden, medewerkers en hun gezinnen en bestuurders die betrokken zijn geweest bij de aanleg.

Halsema zei in haar toespraak dat de Noord-Zuidlijn mensen bij elkaar brengt. ,,De lijn verbindt oude volkswijken met nieuwe hotspots'', aldus de burgemeester. ,,Noord en Zuid komen bij elkaar, en kunnen een nieuwe verbintenis aangaan.

Nieuwe kansen

Volgens Halsema biedt de nieuwe lijn nieuwe kansen, maar heeft de aanleg van het megaproject ook veel gevraagd van de stad en de Amsterdammers. Zo verzakten in 2008 diverse panden aan de Vijzelgracht, liep de bouw veel vertraging op en kostte de aanleg twee keer zoveel als begroot, 3,1 miljard. ,,Amsterdam heeft met zweet en tranen dure lessen moeten leren, lessen die we niet mogen wegmoffelen'', benadrukte ze.

Ze stond ook stil bij de dood van twee mensen tijdens de bouw, een medewerker en een automobilist die een damwandplaat op zijn auto kreeg. Hun weduwen waren bij de opening aanwezig. ,,Duizenden pagina’s zijn er geschreven'', blikte de burgemeester terug. ,,Honderden uren zijn er gedebatteerd. Over het waarom van de Noord-Zuidlijn. In donkere gangen, in modder, is jaren lang met man en macht gewerkt. Er zijn huzarenstukjes geleverd, er waren technologische hoogstandjes, er zijn verhalen van heldendom, er zijn tranen gevloeid - van verdriet en van blijdschap.''

Levensader

Voorafgaand aan de opening van de Noord-Zuidlijn sprak wethouder Sharon Dijksma (verkeer en vervoer). ,,Amsterdam heeft vanaf morgen een nieuwe kloppende levensader. Die leidt van Noord naar Zuid dwars door de stad”, zei zij.

De opening van de Noord-Zuidlijn gaat ook gepaard met een grote verandering in het openbaar vervoer in de stad. Zo rijden vanaf zondag - als de dienstregeling officieel ingaat - ook veel trams en bussen in de stad anders. ,,Dat zal niet in alle gevallen van een leien dakje gaan'', waarschuwde wethouder Dijksma.

Ze verzekerde echter dat iedereen er klaar voor is. ,,De stad verdient het dat de metro nu ook echt gaat rijden.''

Op station Noord bracht Dijksma een toost uit op de nieuwe metrolijn. ,,Amsterdam heeft de Noord-Zuidlijn nodig'', zei ze. ,,De stad groeit en we moeten blijven investeren in hoogwaardig openbaar vervoer. De Noord-Zuidlijn is daar een perfect voorbeeld van.'' Doordat straks 121.000 reizigers per dag gebruikmaken van de lijn en onder de stad door reizen, krijgt Amsterdam volgens haar ook wat meer lucht. ,,Een beetje meer zuurstof voor alle Amsterdammers.''

Cabaretier Martijn Koning stipte voor de opening nog even de pijnpunten aan over de totstandkoming van de metrolijn. ,,Ik zie wat tranen bij de bouwers, die hadden nooit verwacht hierbij nog aanwezig te kunnen zijn. Ze kunnen nu in vrede sterven'', grapte hij.

Kwartier

Reizigers kunnen voortaan in een kwartier met de metro van Noord naar Zuid, of andersom. Hoewel de dienstregeling zondagochtend ingaat, kunnen belangstellenden zaterdag al een gratis ritje maken.

Het feestje kost ongeveer een half miljoen euro.

Lees ook: Binnen de minuut van bus naar metro