Zo’n tien keer in drie jaar tijd stapte Jelle Lansdaal (29) uit Hoorn in het vliegtuig naar Amerika. De vliegtuigmaatschappij spinde garen bij zijn verliefdheid op een Amerikaanse, totdat het stel besloot dat het niet langer zover bij elkaar vandaan wilde wonen. Inmiddels stelt Jelle zich voor als ‘Jay’, gaat hij overal naartoe met de auto en ergert hij zich aan de grote leider van het immense land.

Wat voor weer het is in Palm Beach in de staat Florida, een uurtje rijden van Miami? ,,Tachtig graden Fahrenheit. Ik moet even opzoeken hoeveel graden dat in Celsius is, want dat weet ik nog steeds niet”, begint Jelle. ,,Ah, 27 graden. Het is hier het hele jaar lekker warm. In de winter is het soms tegen de twintig graden. Dan zit heel Florida te bibberen en draagt iedereen dikke jassen. Ik vind het tegenwoordig ook wel een beetje fris, maar ga nog steeds zonder jas naar buiten hoor.”

Fahrenheit. Het is een van de veranderingen waar Jelle mee te maken kreeg. Drie jaar geleden verhuisde hij naar het land van zijn echtgenote Christina. Het stel trouwde anderhalf jaar daarvoor in New York, waarna de papierwinkel begon om Jelle naar de Verenigde Staten te krijgen. De twee leerden elkaar in 2009 kennen, toen de West-Fries in Atlanta was voor een uitwisselingsproject.

Zijn Engels is uitstekend, hij studeerde immers Engelse taal en cultuur. Voor hem was het makkelijker elders een leven op te bouwen, dan voor zijn vrouw. Hij scoorde al snel een baan bij een bedrijf dat spellen maakt en durfde het avontuur wel aan. ,,Ik ging niet voor niets in het buitenland studeren. Altijd wilde ik al zover mogelijk gaan. In Amerika is zoveel te zien.”

Broers

Het was wel moeilijk om familie en vrienden achter te laten. Jelle is erg close met zijn drie broers. Inmiddels blijkt dat hij daar niet voor thuis hoefde te blijven. ,,We zijn kennelijk uithuizige types”, lacht Jelle. Zijn jongste broertje Nanne verhuist naar Jamaica, Tijmen is bezig met Ierland. Rein, de oudste, kwam voor werk eveneens naar de Verenigde Staten. Hij woont in Houston, midden in het orkaangeweld. Of het gezellig is dat de twee broers nu in hetzelfde land wonen? Niet echt. De twee wonen alsnog op vijftien uur rijden bij elkaar vandaan.

De grote afstanden die Amerikanen altijd moeten afleggen, was waar Jelle het meest aan moest wennen. ,,Het land is zo groot. Je moet overal met de auto naartoe rijden en alles goed plannen. Nu wonen wij toevallig tegenover een supermarkt, maar meestal moet je er een half uur voor rijden. Heen en terug. We gingen laatst kussens kopen voor de bank in ons appartement. Daar ben je dan zomaar een hele dag mee bezig. Onze beste vrienden wonen op twintig en dertig minuten rijden. Dat is hier ‘om de hoek’.’”

De afstanden werken volgens Jelle door in andere gewoontes. Uit eten is geen avondvullende activiteit. ,,Binnen een uur sta je weer buiten. Even rustig zitten is er niet bij. Mensen zijn eraan gewend dat ze nog een stuk moeten reizen en dus gaat alles snel, snel, snel.” Het heersende beeld van veel ongezond eten en struikelen over de fastfoodketens klopt volgens Jelle. ,,Het is daadwerkelijk goedkoper bij McDonald’s te eten, dan thuis pasta te maken. Groente goedkoop vers houden is hier moeilijk. Het moet vaak getransporteerd worden. Voor drie paprika’s betaal je hier omgerekend meer dan vijf euro. Voor een hoop Amerikanen, arme mensen, is het niet echt mogelijk gezond te eten.”

Doggybag

Zelf eten Jelle en Christina vooral volgens de Nederlandse schijf van vijf. Jelle mist de vla, die hij thuis na het avondeten altijd verorberde. Naar lekker brood kan hij ook verlangen. Als hij brood eet, komt het uit het tosti-ijzer. Besmeerd met een laagje pindakaas, meegenomen uit zijn thuisland. Ook het eten van een dag eerder eet hij vaak tussen de middag. ,,Aan het begin wilde ik daar niets van weten, maar het is toch wel heel praktisch omdat het brood niet lekker is. Als je uit eten gaat, krijg je een doggybag mee naar huis en warm je het restje de volgende dag op.” Jelle krijgt regelmatig de vraag of hij niet wat meer moet eten. ,,Voor Nederlandse begrippen ben ik zeker niet dun, maar voor Amerikaanse begrippen wel. Ik val hier een beetje uit de toon.”

De eerste tijd in Amerika probeerde de emigrant mensen nog uit te leggen hoe zijn naam uitgesproken wordt. Tevergeefs. ,,Djelle, Jelly, Jella. Amerikanen weten niet zo goed wat ze ermee aan moeten. Ik heb nog nooit meegemaakt dat iemand mijn naam ziet, opkijkt en dan zegt ‘Jelle’. Soms denken ze dat het een meisjesnaam is, omdat er een E aan het einde staat. Nogal verwarrend. Inmiddels stel ik me maar gewoon voor als Jay. Dat is makkelijker.”

Jelle nam een stukje Nederland mee naar Florida: zijn fiets. Soms rijdt hij naar een plek waar een fietsroute is uitgezet. Die route leidt langs ‘Mar-a-Lago’, de pleziervilla van president Donald Trump. Dat is de man die Jelle een reden kan geven om terug te keren naar zijn vaderland. ,,Als het politieke klimaat meer en meer de Trump-kant opgaat, gaan we wellicht naar Nederland. Trump probeert zoveel kapot te maken, het sociale vangnet bijvoorbeeld. Het is voor veel Amerikanen een stressvolle tijd. Ik ben blank, hetero en niet arm en dus word ik toevallig niet direct aangevallen, maar op een gegeven moment wordt het vervelend om constant je medemensen zo te zien lijden.”

Zorgverzekering

Hij vreest er zelf voor straks nog meer voor de zorgverzekering te betalen dan nu al het geval is. Amerikanen betalen honderden euro’s per maand en hebben vaak duizenden euro’s eigen risico. Medische behandelingen kunnen enorm in de papieren lopen. Jelle ging naar zijn eigen tandarts in Hoorn, omdat een behandeling daar ruim achthonderd euro goedkoper was dan in zijn nieuwe land. Inclusief vliegticket hield hij geld over. ,,Dat gevoel dat er wel voor je gezorgd wordt als er iets misgaat, mis ik wel. Je weet hier niet of je het wel kan betalen als er iets gebeurt. Als ik me niet lekker voel, kijk ik het sneller nog wel een weekje aan voordat ik naar de huisarts ga. Daar dacht ik eerder niet eens over na.”

Zeker eens per jaar probeert Jelle naar Nederland te gaan. Tijdens zijn bezoek aan het thuisfront werkt hij vaak nog wat. Tenslotte heeft hij maar twaalf vakantiedagen. ,,Natuurlijk heb ik weleens gedacht: ‘Het was makkelijker als Christina om de hoek had gewoond’, maar ik werd nu eenmaal hartstikke verliefd op een Amerikaanse.”

Paspoort

Naam: Jelle Lansdaal

Leeftijd: 29 jaar

Waar: Palm Beach, Verenigde Staten

Herkomst: Hoorn