WOB staat voor Wet Openbaarheid van Bestuur. Wie bij een gemeente documenten opvraagt, doet daarmee automatisch een beroep op de WOB. Een WOB-verzoek moet binnen vier weken worden behandeld door het college van b en w. Is het college te laat, dan moet de gemeente een dwangsom betalen die kan oplopen tot pakweg 1250 euro.

De mogelijkheid om een dwangsom te eisen van een gemeente die te laat of incorrect antwoordt, heeft geleid tot een hausse aan nep-WOB-verzoeken bij gemeenten in het hele land. Mensen proberen er een slaatje uit te slaan door een slim verborgen WOB-verzoek te camoufleren in bijvoorbeeld een sollicitatiebrief. De gemeente is er veel tijd aan kwijt.

Van juni tot december 2013 kwamen er 23 WOB-verzoeken binnen bij de gemeente. In 2014 zijn het er tot nu toe zestig. Eenmaal is een dwangsom uitgekeerd vanwege een verzoek dat niet tijdig werd afgehandeld. In elke maand kwam dit jaar wel een vijftal WOB-verzoeken binnen.

Het college ziet het met lede ogen aan. De wet wordt misbruikt. Er kan echter weinig tegen worden gedaan zolang de wetten hieromtrent niet worden veranderd. ,,De gemeente Beverwijk heeft transparantie in een hoog vaandel staan en vindt de WOB een belangrijk instrument voor de burger om overheidsinformatie te ontsluiten. Beverwijk maakt steeds meer actief documenten openbaar (dat wil zeggen op eigen initiatief), zie bijvoorbeeld het voornemen van het op de website zetten van de declaraties van bestuurders’’, reageert het college.

,,Er zit een keerzijde aan het gebruik van de WOB; in steeds meer gevallen lijkt het er op dat het verzoeker niet te doen is om de informatie maar op het verbeuren van een dwangsom. Dat vindt het college geen goede ontwikkeling. In deze verzoeken wordt vaak om zeer veel informatie gevraagd: deze informatie vergaren kost ambtelijk veel capaciteit. Dat is natuurlijk geen enkel probleem als het daadwerkelijk om de openbaarheid te doen is, maar wel als het daar niet om lijkt te gaan.’’

,,Een voorbeeld hiervan is een WOB-verzoek tot alle documenten van alle werkzaamheden inclusief tijdsduur aan wegen en fietspaden die in de periode 2004-2014 hebben plaatsgevonden inclusief de namen en papieren van de desbetreffende bedrijven. Landelijk wordt veel aandacht gevraagd voor deze ontwikkeling door onder andere de VNG. Ook is er een wetsvoorstel in de maak om de WOB uit te zonderen van de mogelijkheid voor burgers om een dwangsom aan te vragen.’’