Zaandijkse leeft duurzame droom op 18m2
Anna Spohr (deuropening) verwelkomt gasten bij haar nieuwe huisje. © JJ Foto/Jan Jong
Het ziet eruit als een groot poppenhuis op wielen: het tiny house van Anna Spohr (49). Een houten huisje met alles erop en eraan, bíjna helemaal duurzaam en net groot genoeg voor twee personen. Na maanden eigenhandig klussen is het af en kunnen Spohr en haar zoontje Nilai (7) hun Zaandijkse woning verruilen voor het ecodorp in Bergen, waar het geparkeerd staat.
Een week geleden zag de woning voor het eerst het daglicht, toen het de bouwloods werd uitgereden. Geholpen door haar ex Leon Vergouw zette Spohr, van beroep filmmaakster en mindfulnesstrainer, het huisje in elkaar. „Leon deed het zware werk, ik heb vooral geschilderd. En ik was de bouwdirectie: ik ronselde alle spullen en mensen bij elkaar. Daar ben ik als regisseur wel goed in”, zegt ze lachend.
Met 7,50 bij 2,50 meter en 3,90 meter hoog is het huisje een soort camper van hout. Qua afmetingen mag het zelfs de snelweg op. „Vroeger had ik een studentenkamer die 18m2 was. Nu ga ik hier gewoon echt wonen; mét een kind, moet je nagaan.” De Zaandijkse geeft een – kleine - rondleiding door de nog kale woning. Het ruikt er naar vers zaagsel. Boven, onder het puntdak, zijn twee slaapkamers. Deuren zijn er niet. „Tsja, privacy is hier wel een beetje een dingetje”, lacht Spohr. „Maar mijn zoon slaapt gelukkig vast.”
Beneden wordt geleefd. Er zijn ingebouwde kasten en een bank van hout, met opbergruimte eronder. Er is een badkamertje mét een ligbad, een keuken en twee kachels: een op gas en een op hout. Spohr: „Warmte vind ik wel heel belangrijk, we moeten hier binnen geen kou zitten lijden. We hebben het geïsoleerd met hennep en vlas en de vloer is van bamboe.”
Spohr heeft zoveel mogelijk gebruik gemaakt van ecologisch verantwoorde of gerecyclede materialen. „Alleen al de maat van het huis is milieuvriendelijk, het heeft een minimale Co2-voetafdruk.” Toch is het huis niet 100 procent duurzaam. „Voor sommige dingen is gewoon nog geen alternatief op de markt. Zoals bouwkit: als je dat weglaat stort je huis in. Zo ver gaan we niet, we zijn geen eco-fundamentalisten.”
Een normale woning verruilen voor een hutje op wielen: waarom zou je? „In Nederland zijn tiny houses nog een toeristische attractie. Maar in Amerika is het een hele beweging”, legt Spohr uit. Daar zijn de kleine huisjes een antwoord op de crisis. Veel mensen die hun baan verloren zijn en noodgedwongen hun huis moesten verkopen, bouwden kleine mobiele huisjes. „Zo konden ze de Amerikaanse droom van een eigen huis realiseren, maar zonder hulp van een bank. Met de huisjes konden ze zich bovendien makkelijk verplaatsen, reizend van baan naar baan.”
Zelf bouwde de Zaandijkse haar tiny house om een andere reden. „Ik ben al jaren heel bewust bezig met geld. Banken doen dingen met mijn geld waar ik niet achter kan staan. Ik wilde geen geld op de bank meer hebben, of schulden hebben in de vorm van een hypotheek. Al mijn geld zit nu in dit huisje: dat voelt heel goed.”
Een documentaire over tiny house-bewoners in Amerika, inspireerde haar. „Ik voelde meteen: dit wil ik ook. Als boeddhist heb ik leven met minder spullen altijd al mooi gevonden. Dat staat heel haaks op onze samenleving, waarin alles alsmaar meer moet zijn. Het kleiner wonen paste precies bij wat ik wilde.”
Comfort
Toch was het niet alleen maar makkelijk, geeft Spohr toe. „Ik heb heel veel spullen weg moeten doen. Ik ben een typische vrouw: ik hou van comfort en heb een enorme schoenencollectie. Die kunnen niet allemaal mee.” Ze lacht. „Laatst vroeg iemand mij of ik mijn vaatwasser niet ga missen. Daar kan ik me dus echt niet druk om maken. Ik zit straks lekker in de natuur, denk ik dan. Wat is nou comfort?”
Spohrs huisje staat in het ecodorp in Bergen, waar een kleine groep mensen zoveel mogelijk zelfvoorzienend probeert te leven. Ze is vanaf het begin in 2012 bij het project betrokken. „Het welzijn van de aarde raakt mij erg. Er zijn nu weer nieuwe afspraken gemaakt in de klimaattop: 2050 is echt niet meer zo ver weg. Ik besef me dat ik onderdeel ben van een groter geheel. Daar kan ik me voor afsluiten of cynisch worden, maar dat past niet bij mij. Ik wil een antwoord geven. Ik hoef andere mensen niet te bekeren, maar ik hoop ze wel te verleiden.”
Dat lijkt Spohr al aardig te lukken. Er is al veel interesse in haar tiny house. „Er komen elk weekend wel mensen kijken, met de intentie om zelf ook een tiny house te bouwen, hartstikke leuk. Ik zeg dan: kopieer maar raak.”