De receptionist van hotel Hebros lacht breeduit als zijn groet ’Welcome to Philippopolis!’ met een vertwijfelde blik wordt beantwoord. ,,Dat is Plovdiv op z’n Grieks’’, verklaart hij nader. ,,De naam die koning Philippus, de vader van Alexander de Grote, ons gaf tijdens zijn veroveringstochten. Veel mooier, toch?’’ Tja.. je kunt hem niet helemaal ongelijk geven. Plovdiv klinkt als een stoffige Sovjetstad. Toch is dit de naam van een bijzonder pittoresk plaatsje: de nieuwe trots van Bulgarije.

Hoewel, ’nieuw’... voor de rest van de wereld misschien. Tot Lonely Planet de stad vorig jaar tot een van de ’beste reisbestemmingen in 2015’ bombardeerde, was het voor de buitenwereld een grote onbekende. Maar Plovdiv gaat al een tijdje mee, zo weten de inwoners: ze gaan er prat op dat hun stad ouder is dan Rome, de Italiaanse ’cultuurhoofdstad’ van Europa. Ja, ouder zelfs dan het antieke Athene.

,,De geschiedenis van Plovdiv gaat terug tot 6000 voor Christus’’, vertelt stadsgids Ivan Dzhamulov. ,,Daarmee is het de op zes na oudste permanent bewoonde stad ter wereld.’’

Ivan, een 20-jarige rechtenstudent, is aangesloten bij Free Plovdiv Tour; een initiatief van een handjevol jonge locals. Middels stadswandelingen stellen ze hun geboorteplaats voor aan bezoekers. Dagelijks vertrekt er op een vast tijdstip een Engelstalige tour. Er blijkt belangstelling voor te zijn: vandaag telt de groep zeven deelnemers.

,,Ik zal eerst de geschiedenis van de stad samenvatten’’, begint Ivan. Om daarna meteen toe te geven dat dat een veel te ambitieuze opgave is. ,,De Thraciërs, Grieken, Romeinen, Byzantijnen en Ottomanen, allemaal hebben ze bijgedragen aan het huidige straatbeeld’’, poogt hij alsnog.

Tastbaar verleden

Naar bewijs voor zijn historische feiten hoeft de gids niet lang te zoeken. In de twee uur die volgen leidt hij zijn gehoor naar Plovdivs pronkstukken van een bont verleden. Wat meteen opvalt, is hoe goed de Bulgaren hun eeuwenoude erfgoed integreren in het moderne leven. Op de resten van de tweeënhalf duizend jaar oude verdedigingsmuur verpozen verliefden.

In een hoek van de Byzantijnse Dzhumaya-moskee huist een Turkse koffie- en delicatessenzaak en rondom het prachtig geconserveerde Romeinse amfitheater worden voorbereidingen getroffen voor een voorstelling van het openluchttheater. Toeschouwers nemen gewoon plaats op dezelfde bankjes als 1500 jaar geleden. Bijna nergens zie je hekken of glas, laat staan entreekaartjes. Het verleden is letterlijk tastbaar.

,,Per ongeluk ontdekten we dat we op een van de grootste Romeinse schatten in Europa leefden’’, vertelt Ivan over het enorme amfitheater. Het was een ontdekking waar archeologen in heel Europa collectief opgewonden van raakten. ,,Tijdens een kleine aardverschuiving in 1979 kwam er opeens een zuil tevoorschijn. En toen nog een. Jarenlang is er gewerkt om het geheel in originele staat terug te brengen.’’

Een deel van z’n historische rijkdom heeft Plovdiv te danken aan de strategische ligging aan de voet van het Rhodopegebergte en langs de oevers van de Maritsarivier. Hier kruisten de wegen van handelaren uit Oost en West, en vestigden zich in de loop der eeuwen koop- en ambachtslieden uit alle windstreken.

Renaissance

Toch zijn het niet alleen buitenlandse invloeden geweest die de stad kleur gaven. Net als veel andere landen kende Bulgarije in de 19e eeuw een periode van ontwakend nationalisme. Plovdiv was een belangrijk centrum van deze ’Bulgaarse renaissance’. De typische bouwstijl uit die tijd wordt gekenmerkt door kleurrijke muren, fraai houtsnijwerk en overhellende balkons. In de oude stad zijn het deze karakteristieke maisons die het straatbeeld domineren. Veelal herbergen ze een museum of antiekzaakje, waardoor het mogelijk is om ze ook van binnen te bewonderen.

Terug naar Ivan, die zijn tour vandaag afsluit in Kapana, een wijkje aan de voet van de oude stad. In het Engels laat Kapana zich vertalen als ’the trap’ (de val), wat een gepaste naam lijkt als je het web van straatjes aanschouwt. Zelfs de kundige kaartlezer zal hier de oriëntatie kwijtraken. ,,Kapana was ooit een bruisend handelscentrum’’, legt Ivan uit. ,,Nu probeert de gemeente er kunstenaars en artiesten samen te brengen door middel van subsidies. De levendigheid moet weer terugkomen in deze wijk.’’

Hoewel Plovdiv voorlopig nog niet overspoeld zal worden door toeristen, ziet de toekomst er veelbelovend uit. In 2019 mag het zichzelf ’culturele hoofdstad van Europa’ noemen – een nominatie die het toch al bloeiende culturele leven een extra boost zal geven. En die de rest van Europa een fris venster op de stad zal verschaffen. Het heeft even geduurd, maar de Bulgaarse beauty lijkt voorgoed uit de vergetelheid verrezen.

Wat & Waar

Plovdiv ligt 150 kilometer ten zuidoosten van de Bulgaarse hoofdstad Sofia, op 2220 km van Utrecht. Er is geen vliegveld, maar met de trein (2 uur) of bus (1,5 uur) is de stad goed bereikbaar vanuit de hoofdstad. Air Bulgaria vliegt dagelijks rechtstreeks tussen Amsterdam en Sofia. Meer toeristische info: www.bulgariatravel.org

Doen: Van mei tot en met oktober vertrekt er elke dag om 11.00 en 18.00 uur een gratis stadsrondleiding van Free Plovdiv Tour (www.freeplovdivtour.com).

De diverse orthodoxe kerken in de oude stad behoren tot de mooiste van het land. Bijzonder fraai is de ommuurde Heilige Constantijn en Helenakerk.

(App-gebruikers zien een video hier)