We nemen het voorbeeld van Jeroen Hoekstra en Jacqueline Dorsman.* Ze zijn smoorverliefd en besluiten te trouwen. Beide partners hebben nu vier mogelijkheden om te kiezen: 1. Hoekstra, 2. Dorsman, 3. Hoekstra-Dorsman, 4. Dorsman-Hoekstra.

Jeroen mag zich dus ook Dorsman gaan noemen. In ons voorbeeld neemt Jacqueline de naam Hoekstra-Dorsman aan. Bekende Nederlanders Katja Schuurman en Thijs Römer besloten na hun huwelijk allebeide met een dubbele achternaam door het leven te gaan.

Administratie

Het naamgebruik na huwelijk of geregistreerd partnerschap kan worden vastgelegd in de Gemeentelijke Basisadministratie. Dat leidt er toe dat die nieuwe naam gebruikt wordt voor belastingen, pensioenfondsen en dergelijke. Overigens kun je de keuze ook weer wijzigen.

Op identiteitsbewijzen, zoals paspoort en ID-kaart blijft wel de oorspronkelijke naam staan.

Terug naar ons gelukkige gezinnetje van Jeroen en Jacqueline. Ze krijgen drie kinderen: Josje, Jan en Joris.

Als Joris achttien jaar is, is de liefde tussen de partners over. Jeroen wil scheiden, tegen de zin van Jacqueline in. Het komt er toch van, maar Jacqueline blijft de achternaam Hoekstra-Dorsman voeren. Ze is al zo lang bekend onder die naam, dat ze er geen afscheid van neemt. Het gaat zelfs zover dat, jaren later, na haar overlijden de naam Hoekstra-Dorsman op de grafsteen komt te staan.

Jeroen is daar verre van gelukkig mee, want hij is inmiddels opnieuw getrouwd en er is een nieuwe mevrouw Hoekstra.

Wat kan hij er tegen doen? Niets. Het is zelfs in de wet geregeld dat mensen na een scheiding of de beëindiging van het geregistreerd partnerschap de geslachtsnaam van de ex-partner mogen blijven gebruiken. Artikel 9 BW boek 1. Alle vier hierboven genoemde opties zijn toegestaan. Het is zelfs zo dat je normaliter je eigen naam kunt gebruiken, maar als je op vakantie bent met je kinderen de familienaam. Wel zo handig.

Wie hertrouwt verliest het recht om de naam van de eerste ex te mogen blijven gebruiken. De partner die het niet eens is met het gebruik door de ex kan het gebruik aanvechten bij de rechtbank. Dat kan alleen als er geen kinderen zijn en als er gegronde redenen voor zijn. In 2010 heeft de rechtbank in Den Haag een dergelijke zaak behandeld, maar de vrouw werd in het gelijk gesteld. Ze stelde dat ze een groot deel van haar leven onder de naam van de man heeft geleefd en daarmee een sociaal leven en een carrière heeft opgebouwd. De rechter gaf haar gelijk.

Naamswijziging

Het naamsgebruik is wat anders dan een naamswijziging. Als bij voorbeeld een achternaam uit dreigt te sterven of aan de eigen naam vervelende herinneringen kleven, dan kun je een wijziging aanvragen. Daarvoor moet een hele procedure doorlopen worden, waaraan kosten verbonden zijn, ruim 800 euro. De naamswijziging geldt voor jezelf en voor je minderjarige kinderen. Meer hierover op de site van de screeningsautoriteit van de rijksoverheid, Dienst Justis, www.justis.nl of via 088-9982200.

* Namen en situatie zijn fictief.