Meestercellist Reinhard Latzko: ’Het publiek wil een verhaal’
Reinhard Latzko: ’Het publiek ziet op televisie allerlei talentenjachten en denkt dat je voor succes niet hoeft te werken’.© Foto Erna Faust
De zee ruist. Sonoor mengt zich daarin de klank van de cello, de tenor onder de stemmen der strijkers. Reinhard Latzko laat hem zingen. Even de techniek van zijn spel bijhouden. De cellist en populaire professor aan het conservatorium in Wenen wil ’bij de les’ zijn als hij straks zijn masterclasses geeft.
Latzko viert zijn Nederlandse strandvakantie, maar vanaf 1 augustus geeft hij masterclasses op het jaarlijkse festival The International Holland Music Sessions. Met zijn collega’s maakt hij jonge pianisten, violisten en cellisten klaar voor concerten die ze geven in tal van oude Hollandse kerkjes en op andere pittoreske locaties.
Allerbeste
,,Leuk festival, goede formule, internationaal en van werkelijk hoog niveau’’, zegt Latzko. ,,Vind je alleen hier. Er zit ook wat competitie in want de allerbesten mogen volgend seizoen spelen in het Concertgebouw. Zo’n kans zien ze als een enorme uitdaging. Het dwingt ze om hier met een gevarieerd programma op te treden.’’
,,Dat is ook voor mij leuk, want bij andere masterclasses moet ik meestal met ze werken aan het celloconcert van Dvorák of dat van Haydn. Ik raad mijn studenten in Wenen daarom altijd aan naar dit festival te komen.’’
Hij geniet van het leven, maar staat ook bekend als ontembaar docent, onbevreesd voor overwerk.
,,Hoe ik les geef? Ik laat horen en zien wat ik bedoel. Zo leerde ik het zelf ook, zoals bij Heinrich Schiff. Van zulke grote solisten krijg je veel mee en dat geluk heb ik gehad. Kijk naar Rostropovitsj. Jammer genoeg zijn grote violisten zelden geïnteresseerd lesgeven. De gevolgen daarvan zijn rampzalig.’’
Jury
Op zijn 23ste gaf hij al les. ,,Ik studeerde in Basel, toen ik bij een orkest kon komen als ik ook les wilde geven op het conservatorium. Een super liberale opleiding: mijn studenten waren ouder dan ik. Direct nadat ik mijn eindexamen had gespeeld werkte ik met een student aan een stuk dat ik daarnet nog voor de jury had moeten spelen.’’
,,Spelen in een orkest? Ik ben gestopt. Ik leerde daar niets meer. Lesgeven is veel leuker. Elke student vereist een andere aanpak. Zo word ik steeds weer verrast en dat houdt me jong.’’
,,Ik zou ook kunnen dirigeren, maar ik ben niet graag de meest gehate man van het podium. Ik werk wel met het Nederlands Balletorkest: ik bereid daar concerten voor waar mensen komen die de klassiek muziek niet echt kennen. Die luisteren dan toch naar een orkest dat met de ’Siegfried Idyll’ van Wagner begint te zweven.’’
,,Dat kan als je een verhaal hebt, want het publiek komt niet meer voor de muziek. Het wil wat zien. In de film ’Horowitz in Moscou’ uit 1986 zie je dat iedereen met gesloten ogen naar die oude pianist zit te luisteren. Nu moet je er op het podium in de eerste plaats goed uitzien. Het publiek ziet op televisie allerlei talentenjachten en denkt nu dat je voor het succes niet hoeft te werken. ’’
Zijn studenten op het festival komen uit de hele wereld. Hij ziet vast verschillen.
,,Oosteuropeanen komen van een andere planeet. Ze hebben een volkomen natuurlijk relatie met de muziek, ook pop. Het is hun taal en dat geeft ze een grote voorsprong. Op hun feesten kent iedereen de liedjes die ze zingen en iedereen zingt mee. Het Westen is die relatie kwijt. Ik repeteerde ooit met Hongaren een kwartet van Beethoven. Het wilde niet lukken, maar ze speelden probleemloos een razend moeilijk stuk van Bartók. Dat was dus hun taal.’’
Meisje
,,Ik had een concert gegeven in Wenen en zat in een café nog wat te drinken toen er een zigeunerorkestje binnenkwam. Een meisje van zestien vroeg of ze even een viool van hen mocht lenen. Ze speelde en na een paar maten hoorden die mannen meteen dat ze uit Moldavië kwam en ook uit welk dorp. Tot vijf uur in de ochtend hebben we daar muziek gemaakt.’’
,,Weet je wat ook zo heerlijk is van werken in Bergen? Je kunt na een dag lesgeven nog lekker wat zwemmen in zee. Even alle foute noten van je afspoelen.’’
Schaterend wandelt hij weg.
Klassiek
The International Holland Music Sessions. Van: 22 juli t/m 28 augustus. Openbare masterclass Reinhard Latzko, cello: Alkmaar, Remonstrantse Kerk,
4 augustus, 14 uur. Concerten en openbare masterclasses www.tihms.com.