Dat zegt hoogleraar eerstelijns forensische geneeskunde Udo Reijnders van het AMC. Hij pleit er voor forensische geneeskunde op te nemen als verplicht vak in de basisopleiding van artsen.

Gewelddadig

Jaarlijks overlijden zo’n 135.000 mensen. Bij 650 wordt een gewelddadige dood geconstateerd. Maar dat moeten er volgens Reijnders veel meer zijn. ,,Dat is zorgelijk. Ik vertrouw de medische statistieken niet waar het het onderscheid betreft tussen een natuurlijke en een niet natuurlijke dood en denk dat er veel minder mensen aan een acute hartdood overlijden dan we nu weten. Misschien hebben ze een hersenbloeding of een bacteriële invasie in het bloed. Als iemand overleden is, schrijft een arts al snel ’een acute hartdood’ of ouderdom als doodsoorzaak. Maar als je het niet weet, moet je ’onbekend’ noteren. Verder schrijf je zoveel mogelijk op wat je weet van de patiënt en dan zal de ambtenaar van de statistiek er wel een code aan geven.’’

Alarm

Ook bij ernstig zieke ouderen wordt soms maar iets ingevuld om er van af te zijn. Een voorbeeld uit de praktijk: ,,Een oude man van 89 had een heupfractuur en kwam in het ziekenhuis terecht. De chirurg besloot niet te opereren omdat de man klinisch te slecht was en waarschijnlijk binnen afzienbare tijd zou overlijden. Dat vertelde hij aan de familie. Even later sloeg de zoon die aan het bed zat alarm omdat zijn vader niet goed werd. De man bleek overleden conform de verwachtingen, maar gelukkig werden wij er bij gehaald. Er werden puntbloedinkjes op de lip van de man aangetroffen. Kleine bloeduitstortingen die je ook ziet bij nekkramp, verhanging of een vrouw die aan het bevallen is. En dus ook als iemand met een kussen op zijn gezicht is doodgedrukt. Vaak is dat het enige bewijs waaraan we zien dat iemand is vermoord, maar er is geen huisarts die er naar kijkt. Op het kussen werden met de ’crimescope’ de slijmsporen van de man zichtbaar gemaakt. De zoon bleek even het kussen op vader te hebben gedrukt. Dat lijkt CSI, maar kijken aan de binnenzijde van de lip is simpel en dat moet iedere arts bij een lijkschouwing doen.’’

Vrijdag in wetenschapsbijlage E=mc2: De dood hoor je niet met een stethoscoop