Marije Sietsma en Karin Sitalsing zouden er bijna een actiegroep voor kunnen oprichten, zo enthousiast zijn ze over kruidnoten. 'Het begon allemaal met een stoofpotje. Daar kwamen broodcakejes bij', aldus de vriendinnen in het voorwoord van hun kookboek. Je doet kruidnoten tekort als je wacht tot Zwarte Piet ze komt brengen, vinden zij.

De serie recepten uit 'Maak van de noot een deugd' begint met 'het verschil'. Kruidnoten zijn namelijk geen pepernoten en andersom. Kruidnoten zijn brosse halve bolletjes van tarwebloem, gekruid met speculaaskruiden. Pepernoten zijn taaitaai-achtige brokjes met lichte honingsmaak. En voor de receptuur is dat onderscheid uiteraard van groot belang.

Van kruidnoten kun je namelijk wel een goede bodem maken voor de cheesecake met witte chocolade. En ook in een milkshake laten ze zich makkelijk verpulveren en oplossen. Kom daar bij pepernoten maar eens om. In de romige pudding passen pepernoten weer wel. Giphart is een van de gasten die het kookboek verrijken met een eigen idee. Net als Thérèse Boer ( kruidnoten met melkchocolademousse en mandarijngranité) en Pierre Wind (mint-choconoten). Chefkok Dick Soek van restaurant het Schathoes in Leens voegde kruidnoten toe aan de reehachée, want dan vindt hij ze het lekkerst. "En tussen twee witte boterhammen met roomboter."

Siemen de Jong (bekend van de tv-serie 'De taarten van Abel') eet eigenlijk nooit kruidnoten, bekent hij. "Ik ben niet zo'n zoetekauw - dat heb je met bakkers." Maar zijn recept van een peperige trifle flambé mag er wezen.

Leuk, deze gastbijdragen, maar de dames komen zelf ook geen ideeën tekort. Blijft het bij het ontbijt nog relatief simpel met luchtige pannekoekjes en kruidige cruesli, bij de voorgerechten gaan ze al los met salade met geitenkaas, knoflookcroutons en portdressing. Waar de kruidnoot blijft? Die vormt de basis voor de croutons.

"Verhit de knoflook, boter en olie langzaam in een pannetje. Laat zachtjes pruttelen tot de knoflook licht goudbruin kleurt. Draai het vuur uit en schep de kruidnoten door dit mengsel tot al het vocht is opgezogen." Daarna bakken, laten uitlekken en afkoelen.

In deze salade en in de doublies met sinaasappelbotercrème zijn de kruidnoten nog in hun geheel te herkennen. Dat is niet het geval in hoofdgerechten als pompoensoep en pasta met mascarponesaus. Dus toch typisch winters, de kruidnoot? Niets daarvan, vindt chef Dick Soek. Zijn reehachée is 's winters lekker met roergebakken winterpostelein, maar 's zomers past gegrilde courgette er goed bij.

En zo goed als de kruidnoot zich thuis voelt in de warme winterwijn, zo makkelijk laat hij zich oplossen in een zomerse milkshake met vanilleijs met aardbeien.

Aan de recepten kun je al zien met hoeveel plezier het kruidnotenkookboek is gemaakt. De vormgeving en styling doen daar nog eens een flinke schep bovenop.

De dames kleedden zich in jaren vijftig stijl, fotograaf Judith van der Meulen voegde daar een flinke scheut retro aan toe.

Dus leg de pakjesboot aan de ketting, nodig Zwarte Piet uit als gast aan tafel en geef die bisschop uit Mira een verblijfsvergunning!GITTE BURGMAN

'Maak van de noot een deugd' - Marije Sietsma, Karin Sitalsing & Helga de Graaf. Uitg. Loopvis Groningen, €17,95.

www.kokenmetkruidnoten.nl.