De warmtecentrale is aangelegd door Energie Combinatie Wieringermeer (ECW Netwerk), die voor de glastuinbedrijven op Agriport alles omtrent de energiebehoefte regelt. Het is de eerste geothermiecentrale van Noord-Holland en de grootste van de Benelux. Nu is dat laatste ook weer niet zo heel moeilijk, geeft directeur Robert Kielstra van ECW Netwerk lachend toe. ,,België en Luxemburg hebben er nog geen, maar dit klinkt natuurlijk wel veel beter.’’

Schommelen

Met de winning van warmte uit warm water zijn de acht aangesloten bedrijven voor een vijfde van hun warmtebehoefte niet meer afhankelijk van gas. ,,En dus niet meer afhankelijk van de grillen van Poetin’’, aldus Kielstra. ,,De prijzen schommelen veel minder. De grootste kostenpost is de eerste investering. Daarna zijn er hopelijk weinig variabele kosten meer, op de rente en de aflossing na.’’ Na circa tien jaar moet alles zijn afgelost en vallen die kosten weg. Dan rest nog het onderhoud en draaiende houden van de tientallen pompen die de centrale telt, ook bepaald niet goedkoop. ,,Maar het is absoluut de moeite waard, want uiteindelijk is dit, als alles functioneert, goedkoper dan gas.’’

De aanleg duurde, vanaf het moment dat de eerste schep de grond in ging tot de eerste warmte die eruit kwam, één jaar. ,,Plus nog een jaar om alle puntjes op de i te zetten’’, aldus Kielstra. Ook nu nog duiken er wel eens problemen op. Zo is het in de machinehal momenteel lekker warm. De isolatie van enkele van de vijf meter hoge warmtewisselaars is verwijderd. Op circa drie meter hoogte van één van de gevaartes is wat zoutvorming zichtbaar: lekkage. Dat wordt nog flink zoeken naar het lek tussen de 250 platen van 0,6 millimeter dik die zo’n warmtewisselaar telt.

Ruim twee jaar geleden werd begonnen met het boren van twee productie- en twee injectieputten, elk 2,5 kilometer diep. In de productieputten hangt op circa 700 meter diepte een pomp, die water van 92 graden Celsius naar boven pompt. Dit water wordt, voor de veiligheid, eerst in een ontgassingstank ontdaan van het kleine beetje moerasgas dat erin zit.

Het hete water is overigens zout, om precies te zijn zeven keer zo zout als zeewater. Hier moet terdege rekening mee worden gehouden bij de materiaalkeuze van de pompen en andere machinerie. De acht warmtewisselaars zorgen ervoor dat dit zoute water zijn warmte afstaat aan het zoete –koude– water dat van de kwekers komt. Het verwarmde water gaat via transportleidingen terug naar de kwekerijen. Die hebben op hun beurt ook warmtewisselaars om de warmte te winnen.

Schoon

Het zoute water wordt vervolgens gefilterd om het vuil eruit te halen dat het op zijn weg naar boven heeft meegenomen. ,,We willen het zo schoon mogelijk via de injectieputten weer terugpompen in de aarde’’, aldus Kielstra. ,,Je kunt het zo eeuwig rond blijven pompen.’’ Hoewel het water er wel even over doet om terug te keren in de productieput. ,,Bovengronds liggen de putten zeven meter uit elkaar, beneden is dat 1500 meter. Het water moet bovendien door een 200 meter dikke laag zand. Er is berekend dat het er dertig jaar over doet om van de injectieput weer bij de productieput te belanden.’’

Nu hangen er acht kwekerijen aan de centrale. ,,De leidingen door het gebied zijn groot genoeg om in de toekomst nog meer putten te boren’’, aldus Kielstra. ,,Of bedrijven aan te sluiten die hun restwarmte aan het netwerk afstaan. Het doel is ook om –als alles goed draait– in een groter percentage van de warmtebehoefte te voorzien.’’

Open dag

Gedeputeerde Jaap Bond verricht op vrijdag 4 september in het bijzijn van genodigden de officiële opening van de geothermiecentrale. Zaterdag 5 september kan iedereen tussen 10 en 16 uur een kijkje komen nemen bij de warmtecentrale en bij de naastgelegen Kwekerij Wieringermeer, Oostlanderweg 15-17, Middenmeer. www.ecwnetwerk.nl

Boren door de tijd

De boren passeerden tijdens het aanleggen van de putten voor de warmtecentrale 2,5 kilometer aardlagen en boorden daarmee terug in de tijd. Door verstuiving en inklinking is het aardoppervlak van weleer in de diepte verdwenen. Al die miljoenen jaren kom je bij het boren tegen. ,,De eerste 100 meter ga je zo’n 1000 jaar terug in de tijd’’, vertelt bedrijfsvoerder Cees de Jonge. ,,Daarna passeer je –door inklinking– per 10 meter een miljoen jaar.’’ Het oudste zand dat is opgeboord, is 300 miljoen jaar oud. Ter vergelijking: de dinosaurussen leefden van 248 tot 65 miljoen jaar geleden, dus zelfs zij hebben niet op dit zand gelopen. Bezoekers van de open dag kunnen dat wel. Directeur Robert Kielstra: ,,We leggen een strandje aan van 300 miljoen jaar oud.’’