Eind 2013 waren 3,9 miljoen Nederlanders lid van een of meerdere sportverenigingen. Dat is zo’n 1,2 procent minder dan het jaar daarvoor, stelt Erik Lenselink van de sportkoepel NOC*NSF. „De ledenaantallen worden al sinds 1978 gemeten. Er was altijd sprake van een stijging, maar nu is er voor het eerst een daling. Het vermoeden bestaat dat deze dalende trend zich over de hele linie nog zal doorzetten.’’

Volgens Lenselink rinkelt ook de kassa in de sportkantines minder vaak als gevolg van de economische crisis. „Als de mensen minder te besteden hebben, geven ze ook minder uit in de sportkantines.’’ Dat is fnuikend voor onder meer voetbalclubs, hockeyclubs en tennisverenigingen, omdat die het vooral moeten hebben van de kantineomzet.

Subsidies

Ook gemeentesubsidies voor sportclubs en sponsoring zijn de afgelopen jaren sterk verminderd. De gemeenten verkeren in economisch zwaar weer; ze moeten bezuinigen en draaien subsidiekranen dicht. Veel bedrijven hebben het moeilijk en doen minder aan sportsponsoring, weet Lenselink. Om toch uit de rode cijfers te blijven, zouden verenigingen hun contributie moeten verhogen, maar hiervoor zijn ze huiverig. „Als de contributie omhooggaat, gaan mensen nog scherper kijken of ze nog wel lid willen blijven’’, zegt Lenselink.

Vooral de 1700 tennisverenigingen in Nederland moesten een flink verlies in ledenaantallen incasseren. Bij de tennisbond KNLTB regende het opzeggingen. In 2012 telde de bond nog ruim 674.000 leden. Eind 2013 waren er ruim 625.000 leden. Op dit moment staat de teller zelfs op 605.000 leden.

Een duidelijke oorzaak voor deze daling weet Lenselink niet aan te wijzen. „In sommige plaatsen stijgt het ledenaantal wel. Maar vooral clubs op het platteland hebben te maken met krimp. Dat komt onder meer door de vergrijzing.’’

Sportvisserij Nederland maakte juist een opvallende groei door: van ruim 578.000 naar bijna 580.000 leden eind 2013.