Dat heeft bestuurslid Gerben Everts van financieel waakhond AFM gezegd.

’Ze moeten ook ophouden met het kat en muisspel met de fiscus. Je moet niet de slimste willen zijn op fiscaal terrein’, zegt Everts.

De toezichthouder reageert daarmee voor het eerst op de onthulling dat de fiscus Deloitte en EY mogelijk aansprakelijk stelt voor potentiële miljoenenschade van de door hun adviseurs bedachte ’omzeilregeling’ voor superjachten.

Dankzij deze sale en leaseback-constructie hoefden eigenaren van extreem luxe jachten geen btw te betalen aan de fiscus.

’Je moet niet moedwillig de btw proberen te omzeilen’, zegt Everts.

’Sommige fiscalisten zijn muizen die het daglicht niet kunnen verdragen. Zij bedenken constructies om belasting te vermijden.

Ze zoeken de mazen van de wet op, de randjes van de regelgeving.

Dat is een grondhouding die niet eenvoudig aan het grote publiek uit te leggen valt.

Het is een kat en muisspel tussen adviseurs en de fiscus waarvan ik het heel belangrijk vindt dat we daar nu eindelijk eens mee stoppen.’

Formeel gaat de AFM niet over de adviseurs binnen de accountantsfirma’s, maar alleen over accountants en hun maatschappelijke plicht om zorgvuldig te rapporteren over bedrijven en instellingen.

Everts: ’Maar we gaan wel over het bestuur van deze firma’s. En dat moet uitstralen dat het bestuur het publiek belang dient. Dat bestuur zou er goed aan doen stil te staan bij de vraag wat het betekent dat jouw organisatie constructies adviseert waarvoor telkens de belastingwet moet worden aangepast. Dat is een rat race waar je niet in wil zitten en die een slechte uitstraling heeft voor je bedrijf.’

De AFM publiceert vandaag een rapport over de vorderingen van accountantsorganisaties om intern orde op zaken te stellen tegen.

Aanleiding zijn eerdere studies van de AFM die genadeloos bloot legden dat het maatschappelijk zo belangrijk geachte controlewerk belabberd werd uitgevoerd.

De AFM eiste vorig jaar dat firma’s het bestuur flink op de schop namen. Ook moest kwaliteit van het geleverde werk weer het belangrijkste criterium zijn voor promotie en beloning.

Everts: ’We hebben de accountants begin 2014 klem gezet. We wilden concrete maatregelen zien. We kregen toen heel veel weerstand. Uiteindelijk hebben we politieke steun verzocht en gekregen. Nu we een jaar verder zijn, zien we dat de kantoren voor wie het erop of eronder was het daadwerkelijk hebben waargemaakt.’

Toch klinkt er ook kritiek dat de maatregelen vooral een papieren werkelijkheid weerspiegelen. Everts: ,,We zeggen met ons rapport niks over de kwaliteit van het geleverde werk of het kritische vermogen van de organisatie. Dat doen we volgend jaar weer.’

Ook is het voornemen om ’een aantal kantoren’ te beboeten allerminst van tafel, voegt Everts daaraan toe.

Ondertussen heeft de financieel waakhond Deloitte om opheldering gevraagd over de bestuurlijke uitglijder met EY als huisaccountant. Op advies van de president-commissaris Floris Deckers besloot Deloitte de plooibare EY na twaalf jaar opnieuw aan te stellen. Dat is tegen de geest van de wet. Everts noemt dat ’zorgwekkend’.

’Of de positie van Floris Deckers nog wel houdbaar is, is helemaal in handen van Deloitte. De AFM doet twee dingen. Wij kijken wat hier is gebeurd. Daar zullen wij uiteindelijk ook onze visie op hebben. Maar volgend jaar gaan we ook alle commissarissen toetsen, inclusief Deckers’, waarschuwt Everts. ,,En daar wegen we alles in mee, dus ook dit soort zaken. Het hoort niet dat je zegt ’ik wil wel met u in zee, maar alleen onder deze condities’. Dat mag niet, dat is in de wetgeving klip en klaar.’