De overheid baseert de loonruimte op de gemiddelde ontwikkeling van cao-lonen in de marktsector. De feitelijke lonen in de marktsector zijn tussen 1996 en 2005 echter harder gegroeid, vanwege de hogere extra vergoedingen, de zogenoemde individuele looncomponent. Omdat de overheid bij de verdeling van de loonruimte geen onderscheid maakt naar functieniveau, zijn vooral de hoogopgeleiden achteropgeraakt.

In het openbaar bestuur is de achterstand in loonontwikkeling nog beperkt gebleven tot 12 procentpunten (44 procent om 56 procent). De sector onderwijs, waar ruim driekwart van de werknemers hoogopgeleid is, zag de loonontwikkeling maar liefst 30 procentpunten achterblijven (35 procent om 65 procent). Het achterblijven van de loonontwikkeling betekent niet dat alle hoogopgeleiden bij de overheid slechter betaald worden dan in de markt. Sommige functies werden in het verleden bij de overheid beter betaald dan in de markt, daar is sprake van een inhaalbeweging.