Ontsnapt uit vicieuze cirkel van eenzaamheid in Zaandam
Lydia Waal in haar woonkamer in Zaandam. © Foto Dirk Jongejans
De camera’s zijn weg, maar voor Lydia Waal is het tv programma ’Nooit meer alleen’ nog lang niet afgelopen. „Ik krijg heel veel brieven en e-mails. Mannen willen met me op date. Het is heel bizar.”
Het begon allemaal met een oproep op tv. „Omroep Max zocht mensen die mee wilden doen aan een programma over eenzaamheid. Mensen die zo eenzaam zijn dat ze er ziek van zijn geworden. Ik dacht meteen: dat ben ik! Als ik uit deze situatie wil komen, is dit mijn kans” vertelt ze. „Ik heb er natuurlijk wel een tijdje over nagedacht. Want bijna een jaar gevolgd worden is niet niks. Ook wist ik dat ik me bloot moest gaan geven aan bijna een miljoen kijkers.”
In het programma volgen de vijf deelnemers een cursus over eenzaamheid. Door allerlei opdrachten te maken en met elkaar te praten, durven ze uiteindelijk de wereld weer in te stappen.
Hersentumor
Waal: „Bij mij begon de ellende toen mijn dochtertje Desiree stierf in 2002. Ze was toen nog maar acht jaar. Na een lijdensweg van 3,5 jaar stierf ze aan een hersentumor.” De Zaandamse was kapot, maar moest drie maanden nadat ze Desiree had begraven, verhuizen. „De gemeente had bepaald dat de woning waarin mijn toenmalige man Hennie en ik woonden, zou worden gesloopt. Daar zaten we dan. In onze nieuwbouwwoning. Zonder Desiree. Allebei verwerkten we ons verlies anders en we raakten steeds verder van elkaar vervreemd. Ons huwelijk was op. We zijn dan ook vrij snel gescheiden.”
In de anderhalf jaar daarna verhuisde Waal elf keer. „Ik was een soort zwerver. Steeds weer een nieuw huis en een nieuwe straat waar ik niemand kende. Ondertussen raakte ik in 2004 mijn vader kwijt en in 2010 mijn moeder. Dat was ontzettend zwaar.”
De Zaandamse raakte steeds meer in een isolement en hield zich vast aan haar werk; het runnen van een assurantiekantoor. Totdat ze in 2011 ernstig ziek werd. „Ik heb de ziekte van Bechterew. Dat houdt in dat ik soms niet kan lopen doordat mijn gewrichten chronisch ontstoken zijn. Ook zijn mijn irissen een tijd ontstoken geweest waardoor ik geen licht kon verdragen. Daarnaast heb ik ernstige slaapapneu en COPD. Doordat ik me zo slecht voelde, sloot ik me op in mijn huis.”
Supermarkt
Soms waren de caissières van de supermarkt de enige mensen die ze zag op een dag. „Ik verwaarloosde mezelf compleet. Omdat mijn kat eten moest hebben, ging ik naar de supermarkt. Maar mijn eigen eten kon me niet zoveel schelen. Zo sloop de eenzaamheid er langzaam in en die werd steeds erger.” De eerste stap om uit deze vicieuze cirkel te komen was meedoen aan ’Nooit meer alleen’.
„Ze kwamen voor het eerst filmen op Eerste Kerstdag vorig jaar. Omdat ik niet alleen wilde zijn, had ik me opgegeven voor een kerstdiner voor eenzame mensen bij Hellas Sport in Zaandam. Dat was ook best een stap hoor. Ze hadden het beter kerstdiner voor alleengaanden of zoiets kunnen noemen.”
Tijdens de cursus leerde Waal minder streng voor zichzelf te zijn. „We moesten onder andere vijf goede eigenschappen van onszelf noemen, gedichten maken over het proces dat we doormaakten, een tijdlijn maken van onze levens, maar ook een kinderfoto van onszelf meenemen en bedenken wat we tegen dat meisje of jongen wilden zeggen. Toen ik zo naar mezelf keek als meisje dacht ik: wat heb je eigenlijk veel meegemaakt. Wat zou ik je graag willen knuffelen. En zo, heel langzaam, ben ik mezelf meer gaan accepteren en van mezelf gaan houden.”
Buuv
„Dankzij het programma ben ik in de band van de Senioren Rockschool gegaan en heb ik opgetreden in Paradiso. Ook hoorde ik dankzij omroep Max van Buuv, een soort marktplaats van diensten die buren aan elkaar aanbieden. Via Buuv leerde ik een man kennen die me een paar keer kwam helpen in mijn tuin. Doordat hij me net even dat zetje gaf, werk ik nu heel vaak met plezier in de tuin. Daar geniet ik echt van.”
Ook vierde ze dit jaar sinds lange tijd weer haar verjaardag. „Ik had allemaal mensen uitgenodigd en heb heerlijk voor ze gekookt. Het was ontzettend gezellig.” Met Tini, die ook meedeed aan het programma, bouwde ze een goede vriendschap op.
„Het afgelopen jaar was heftig, maar ook heel goed. Ik voel me bevrijd van mezelf.”